Kryminalny Lublin. Atak na Wampira ze Stefankowic

Hrubieszów, 5 sierpnia 1996 r. Wiesława Ł., córka Henryka J. poszła pielić grządki na swojej działce. Zmasakrowane zwłoki kobiety odkryto dwa dni później.

W latach 1990-97 oprócz córki Henryka J. w okolicy Hrubieszowa zgwałcono i zamordowano trzy kobiety. Ktoś napadł na kilka innych. Na miasto i okolice padł strach. Kobiety mieszkające samotnie chodziły spać do sąsiadek. Po zmroku wsie zamierały.

Przed 20 laty pojechaliśmy do Hrubieszowa.

- Kiedy moja córka wracała wieczorem ze szkoły, wychodziłem po nią z dwoma sąsiadami. Każdy trzymał za pazuchą siekierę - opowiadał nam pan Zdzisław z Annopola.

- Kupiłam trzy groźne wilczury, które spuszczałam każdego wieczora z łańcuchów. A i tak się trzęsłam ze strachu - przerywała mu pani Eugenia ze Stefankowic.

- Skoro policja nie była w stanie zapewnić mi bezpieczeństwa, wziąłem sprawy we własne ręce. Na targu za trzysta złotych kupiłem kałasznikowa. Co noc wkładałem pod pierzynę - sąsiad pana Zdzisława pokazywał nam ukrytą na strychu długą broń, a z szuflady stołu wyciągnął naboje.

Policjanci i prokuratorzy byli pod ogromną społeczną presją. Musieli wskazać zabójców. Jednak śledztwo w sprawie serii morderstw zakończyło się ogromną kompromitacją organów ścigania. Zabójstwa przypisywano dwóm niewinnym ludziom.

Zygmunt Z., rencista ze Stefankowic, został oskarżony przez hrubieszowską prokuraturę o morderstwo i gwałt na sąsiadce. Spędził w areszcie rok i osiem miesięcy, zanim został uniewinniony. - Za kratami mają swoje prawo. Za morderstwo karzą gwałtem - łkał Zygmunt Z., z którym rozmawialiśmy.

Z kolei morderstwo córki Henryka J. przypisano Eugeniuszowi G., prowadzącemu w Hrubieszowie zakład naprawy telewizorów. Mężczyzna siedział w areszcie pół roku.

- Najgorsze były te przeszywające spojrzenia. I wytykanie palcami na ulicach. Całą naszą rodzinę traktowano jak przestępców - płakała żona mężczyzny, urzędniczka z hrubieszowskiej poczty.

Eugeniusz J. dostał później od skarbu państwa odszkodowanie - 60 tys. zł. Wyszło 10 tys. za miesiąc spędzony w areszcie. Zygmunt Z. też domagał się przed sądem zadośćuczynienia za bezprawne przetrzymywanie. Ale jego sprawę oddalono.

O tragicznych pomyłkach organów ścigania huczała cała okolica. Ludzie zupełnie stracili zaufanie do policji i prokuratury.

- Włamali mi się do domu i ukradli telewizor. Nawet nie zgłosiłem kradzieży na policji. Bo po co? I tak by złodzieja nie znaleźli - przeklinał funkcjonariuszy starszy mężczyzna z Ubrodowic.

- Ukrainiec wymusił pierwszeństwo i uderzył swoim żiguli w mojego poloneza. Aż całe drzwi musieli mi wymieniać. Ale na komisariat nie poszedłem, bo jeszcze by mnie oskarżyli o spowodowanie stłuczki. Naszej policji najlepiej wychodzi chowanie się w krzakach i zatrzymywanie pijanych chłopaków, którzy wracają samochodami z dyskoteki. Zawsze coś do kieszeni wpadnie - dopowiadał jego sąsiad ze Stefankowic.

Zabójca spod Hrubieszowa wpadł dopiero po trzech latach od pierwszego morderstwa. Ludzie w Stefankowicach pamiętają do dziś, że to nie policja go wykryła.

- Sam widziałem, jak wyprowadził pod las swoją krowę. Zgwałcił ją, o potem udusił metalowym drutem. Taką samą pętlę zobaczyłem na szyi sąsiadki, czwartej ofiary wampira - opowiadał nam ze zgrozą pan Leon, który zawiadomił wtedy policję.

Poczwórnym mordercą okazał się 22-letni Mariusz S. z pobliskich Stefankowic, żołnierz odbywający służbę zasadniczą w Nadwiślańskich Jednostkach MSWiA w Sanoku. Ostatnią ofiarę zabił podczas trzydniowej przepustki. W śledztwie opowiedział o wszystkich zbrodniach. Ludzie pod Hrubieszowem pamiętają, że na komisji poborowej dostał kategorię A. Podczas wizyt w domu szczycił się czterema pochwałami za wzorową służbę.

Henryk J. był postawnym, czerstwym mężczyzną. Gospodarował razem z żoną w Annopolu na sześciu hektarach. Wychował czworo dzieci. Przedostatnia córka Wiesława wyszła za mąż w Hrubieszowie. Rodzice pomogli w kupnie i urządzeniu mieszkania. Zaczęli myśleć o budowie domu dla dwóch dorastających wnuków.

Henryk J. po morderstwie córki zmienił się nie do poznania.

- Jakby piorun w niego trzasnął - opowiadała nam sąsiadka Sabina Ciężka. - Z dnia na dzień posiwiał. Cały czas tylko płakał. Mówił, że się uspokoi, kiedy spojrzy w sądzie głęboko w oczy zabójcy. Dopiero wtedy będzie mógł odejść.

- Bo dzieci to jak palce u ręki, jak jeden obetniesz, to już nijak nie da się dłoni naprawić. Czegoś brakuje - wtórowała Ciężkiej pani Maria spod lasu.

- Im dłużej nasz Henio czekał na tą swoją sprawiedliwość, tym bardziej w środku obumierał. Coraz mniej mówił, w końcu całkiem się przestał odzywać. Aż strach pomyśleć, co się z nim w środku działo - pochlipywała Sabina Ciężka.

Henryk J. czekał na sprawiedliwość prawie dwa lata. Akt oskarżenia przygotowany przez ówczesną zamojską prokuraturę wojewódzką trafił do sądu dopiero pod koniec czerwca 1998 r. Zanim sprawa trafiła na wokandę, minęły cztery kolejne miesiące.

Rozprawa rozpoczęła się 14 października 1998 r. przed Sądem Wojewódzkim w Zamościu. Prokurator odczytywał akt oskarżenia: "Mariusz S. zacisnął na szyi Wiesławy Ł. pętlę z drutu, rozebrał ją, zgwałcił, a potem dobił nożem".

- Z zaciśniętymi rękami wpatrywałem się w oczy bandyty. Czekałem na odrobinę skruchy czy prośby o wybaczenie. A on zamiast spuścić łeb między kolana, odwracał twarz w moją stronę i bezczelnie się uśmiechał. Sędzia nawet do porządku go nie przywołał. Wtedy nie wytrzymałem - opowiadał nam w 1998 r. Henryk J.

Mężczyzna od kilku lat nosił przy sobie gaz łzawiący. Podczas przerwy w rozprawie poszedł do sklepu i kupił siekierę, którą skrył za pazuchą. Zaatakował, kiedy policjanci wyprowadzali Mariusza S. z sali rozpraw.

Samosądowi w milczeniu przyglądali się liczni sąsiedzi z Annopola, którzy przyjechali na proces. Żaden z nich nawet się nie ruszył. Henryk J. nie zdążył zadać mordercy kolejnego ciosu, bo obezwładnili go policjanci.

- Skoro w Polsce nie ma sprawiedliwości, sam ją chciałem wymierzyć - wyjaśnił policjantom, którzy go obezwładnili.

Mariusz S. po opatrzeniu rany jeszcze tego samego dnia wrócił do aresztu. Henrykowi J. prokurator zarzucił usiłowanie zabójstwa i czynną napaść na policjantów. Groziło mu za to od ośmiu lat więzienia do dożywocia. Został aresztowany i osadzony w Zakładzie Karnym w Zamościu, nieopodal celi, w której czekał na wyrok Mariusz S.

- Ten człowiek sam próbował wymierzyć sprawiedliwość. Musi ponieść konsekwencje - argumentował decyzję o areszcie ówczesny prezes Sądu Wojewódzkiego w Zamościu Marek Zalewski.

W Annopolu, Ubrodowicach i Stefankowicach po aresztowaniu Henryka J. zawrzało. - Sąsiada nam zamknęli? A na osądzenie tego zwyrodnialca będziemy czekać latami! I to ma być prawo! - grzmieli ludzie.

Annopolanie jeden po drugim podpisywali się pod petycją o uwolnienie Henryka J. Zaledwie w ciągu dwóch godzin w samym Annopolu zebrali 49 podpisów. Prawie dwa razy więcej niż wyniosła frekwencja w wyborach samorządowych.

Za Henryka J. osobiście poręczył wojewoda zamojski Marek Grzelaczyk, ówczesny polityk Akcji Wyborczej Solidarność.

Prośbę o zwolnienie Henryka J. wojewoda Grzelaczyk uzasadnił trudną sytuacją rodzinną. A w rozmowie z nami dodał: - Ludzie z podhrubieszowskich wsi tracą zaufanie do policji, prokuratury, sądów. Żyją w poczuciu zagrożenia. Uważają, że sprawiedliwość jest nieskuteczna. Składając osobiste poręczenie za Henryka J., chciałem przywrócić im zaufanie do struktur państwa.

Po dwóch tygodniach Henryk J. opuścił areszt śledczy.

Mariusz S. podczas śledztwa i w trakcie procesu ani razu nie wykazał skruchy, nie przeprosił za zbrodnie. - Podczas wizji lokalnych w miejscach morderstw zachowywał się jak na szkolnej wycieczce. Uśmiechał się, żartował - opowiadali przerażeni policjanci.

W czerwcu 2000 r. Sąd Okręgowy w Zamościu skazał 24-letniego Mariusza S., wampira ze Stefankowic na karę dożywocia i pozbawienia praw publicznych na 10 lat. Od wyroku odwołał się obrońca Mariusza S. Chciał, żeby uznać go za niepoczytalnego i umieścić w zakładzie psychiatrycznym.

Pięć miesięcy później wyrok utrzymał w całości Sąd Apelacyjny w Lublinie.

- Kara, chociaż surowa, nie jest rażąco wysoka zważywszy na drastyczny charakter czynów i stopień winy Mariusza S. - mówił po rozprawie sędzia Krzysztof Zawadzki.

Skazany nie dał jednak o sobie w celi zapomnieć. Uznał, że będzie się domagał odszkodowania od ojca swojej ofiary. Początkowo kwotę obliczył na 3 tys. zł (koszt ubrania zniszczonego w ataku i zadośćuczynienie) i taki też pozew złożył w Sądzie Rejonowym w Hrubieszowie. Później zmienił swoje żądania, uznając, że kwota jest za mała w stosunku do jego cierpień. Domaga się 13 tys. zł.

Sąd jednak uznał, że pieniądze Mariuszowi S. się nie należą. Podczas przesłuchania w więzieniu nie przedstawił on żadnych dokumentów potwierdzających jego straty finansowe, nie chciał przesłuchania żadnych świadków. Sąd stwierdził też, że ewentualne przyznanie Wampirowi odszkodowania sprzeczne byłoby z zasadami współżycia społecznego.