Krajowa Fabryka Samolotów E. Plage, T. Laśkiewicz - widok przedwojennej fabryki od strony lotniska.
Budynki zachowały się do dziś przy ul. Wrońskiej. Tylko panorama miasta już nie tak przestrzenna.
Żaden produkowany przed wojną w Lublinie samolot o tej nazwie nie przetrwał do naszych czasów w całości (oprócz Lublina R-VIII leżącego na dnie Zatoki Puckiej). Czasem znajdzie się jakiś fragment tej konstrukcji, np. ostatnio w Wielkopolsce.
- Trzy lata temu w polskich muzeach były zaledwie trzy fragmenty konstrukcji samolotu Lublin. Teraz, dzięki świadomości ludzi, którzy je znajdują, jest już ich kilkanaście - cieszy się Benon Bujnowski, wicedyrektor Młodzieżowego Domu Kultury 2 w Lublinie.
Samoloty komunikacyjne Lublin R-IX i R-X wykonane w Zakładach Mechanicznych E. Plage i T. Laśkiewicz w Lublinie. Lublin 1929 r.
Samolot pasażerski Lublin R-IX był rozwinięciem konstrukcji samolotu rozpoznawczego Lublin R-VIII. Projekt powstał w drugiej połowie 1928 r., ukończony prototyp oblatano w kwietniu 1929 r. w Lublinie.
Lublin R-IX nie spodobał się PLL LOT - miał słabsze osiągi i wymagał więcej obsługi od używanych do tej pory samolotów. Prototyp stał kilka lat w hangarze sterowcowym w Poznaniu, a następnie został skasowany.
źródło: http://awiacja.republika.pl
Latem 1929 r. wyprodukowano ostatni egzemplarz R-X o numerze fabrycznym 52.7. Na samolocie tym, który otrzymał cywilne znaki rejestracyjne SP-ABW, wykonano wiele rajdów i dalekich przelotów - m.in. Poznań - Barcelona, Warszawa - Bukareszt - Stambuł - Rzym - Turyn - Londyn - Warszawa.
A jego historia zaczęła się w grudniu 1927 r. w biurze konstrukcyjnym Zakładów Mechanicznych E. Plage i T. Laśkiewicz kierowanym przez Jerzego Rudlickiego. Opracowano tam projekt samolotu towarzyszącego (obserwacyjno-łącznikowego) oznaczonego Lublin R-X. Samolot został oblatany w lutym 1929 r. na lotnisku fabrycznym w Lublinie. Co ciekawe, dzięki wyposażeniu w tłumiki Lublin R-X lecący na wysokości 200-300 m był praktycznie niesłyszalny na ziemi.
Do produkcji seryjnej jednak nie doszło, gdyż inż. J. Rudlicki opracował jeszcze lepszy samolot - Lublin R-XIII.
źródło: http://awiacja.republika.pl
Samolot Lublin R-XI polskiej konstrukcji, wyprodukowany w Zakładach Mechanicznych E. Plage i T. Laśkiewicz w Lublinie dla komunikacji pasażerskiej. Lublin
W 1929 r. Ministerstwo Komunikacji ogłosiło konkurs na sześciomiejscowy samolot pasażerski przeznaczony dla PLL LOT. Prototyp zbudowany wg projektu J. Rudlickiego, oznaczony Lublin R-XI został oblatany w lutym 1930 r.
Po kolizji z samolotem sportowym na lotnisku mokotowskim w Warszawie prototyp powrócił do wytwórni, gdzie został wyremontowany. Niestety już w lipcu 1931 r. został rozbity na skutek błędu pilota podczas startu. Ponieważ okazał się konstrukcją nieudaną, z przeprowadzenia remontu zrezygnowano.
źródło: http://awiacja.republika.pl
Uroczystości święta 3 Maja w Warszawie. Pokaz oddziałów łączności podczas rewii wojskowej na Polu Mokotowskim. Samolot wojskowy Lublin R-XIII zabiera meldunek przyczepiony na rozpiętych drutach. 1938/05/03.
We wrześniu 1931 r. samolot przeszedł pomyślnie próby państwowe, podczas których wykazał się dobrą statecznością i sterownością oraz łatwością w pilotażu. Podjęto zatem decyzję, że stanie się on podstawowym wyposażeniem polskich eskadr towarzyszących (obserwacyjno-łącznikowych).
Łącznie wybudowano 288 samolotów Lublin R-XIII. W latach 1932-36 sformowano z nich 32 plutony łącznikowe po 3 samoloty każdy. W latach 1937-38 stworzono z nich 12 eskadr w poszczególnych pułkach lotniczych.
- R-XIII to także jedyny samolot z Lublina, który brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Zrzucił granaty na kolumnę SS-manów w Gdańsku, a potem przedostał się za granicę - opowiada Benon Bujnowski, wicedyrektor Młodzieżowego Domu Kultury 2 w Lublinie.
Hydroplany Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku. Trzy hydroplany Lublin R-XIII G w locie w pobliżu Półwyspu Helskiego.
Jedyny Lublin, który zachował się w całości spoczywa pod wodami Zatoki Puckiej. To samolot R-VIII, który w czasie kampanii wrześniowej został zbombardowany przez Niemców na wodach tej Zatoki. Trwają starania, by go wydobyć. Na razie - dopóki nie znajdą się pieniądze na odpowiednią konserwację - lepiej, by został w morzu.
- Gdyby się udało wydobyć tego R-VIII, możliwa byłaby rekonstrukcja całego samolotu. W Lublinie powinien być zrekonstruowany samolot tu produkowany i ochrzczony nazwą miasta - uważa Benon Bujnowski.
O samolotach Lublin będzie też można przeczytać w "Skrzydlatej trumnie", IV kryminale o komisarzu Maciejewskim. Jak zdradza autor Marcin Wroński, historia rozpocznie się od katastrofy w Michałowicach pod Warszawą. 7 listopada 1936 r. rozbił się tam prototyp samolotu LWS 4 Żubr. Wypadek miał miejsce podczas prezentacji modelu przedstawicielom rumuńskiego rządu, który planował zakup 24 egzemplarzy. Zamówienie po katastrofie anulowano.
Co ma z tym wspólnego lubelski policjant? O tym dowiemy się, kiedy książka Marcina Wrońskiego będzie w księgarniach, być może jeszcze w tym roku.
Więcej informacji i zdjęć Lublinów można znaleźć w MDK 2 przy ul. Bernardyńskiej 14a.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze