Zacznijmy nie od teatru, słynnego serialu, czy nowego filmu, ale od ulicy Hansa Klossa, jaka naprawdę jest w Lublinie. To krótki, stumetrowy odcinek drogi prowadzącej od ulicy Głuskiej do domu pana Janusza Malinowskiego. Teren należy do niego, jest prywatny, więc właściciel uznał, że "swojej" ulicy nadać nazwę. A że dla niego J 23 jest postacią kultową, to wybór był prosty.
W 1953 roku 24-letni Mikulski zawitał do Lublina. Wszedł w skład zespołu aktorskiego Teatru im. Juliusza Osterwy. Mieszkał w nowych kamienicach przy ówczesnym Placu Zebrań Ludowych, który dziś nosi miano Placu Zamkowego.
Można powiedzieć bez przesady, że to w Lublinie Mikulski stał się gwiazdą, wprawdzie na skalę lubelską. Choć na deskach Teatru im. Osterwy występował w poważnych sztukach to swym urokiem przystojny aktor zaczarował żeńską część Lublina.
Tłumy dziewcząt zbierały się pod domem Mikulskiego, który wspomina: - Mieszkałem w lewym skrzydle ciągu tych kamienic, jeśli patrzymy na nie spod zamku. Mieszkanie było dwupokojowe, ale pokoje były bardzo małe. W sumie miały jakieś 40 m.
Czyli przyszły agent J-23 wygód nie miał. Mikulski opowiada dalej o mieszkaniu: - Nie było to złe, bo przecież bardzo ładnie położone. Ale miało jedną podstawową wadę - nie było centralnego ogrzewania, a jedynie piece kaflowe
A Hans Kloss, czyli Stanisław Mikulski pracował tu, w pięknym gmachu Teatru im. Juliusza Osterwy zbudowanym w drugiej połowie XIX wieku
Jedną z pierwszych sztuk, w których wystąpił w Lublinie Mikulski była komedia "Kandyda" George'a Bernarda Shawa. Na afiszu była w sezonach 1954 i 1955
Rzut oka na program spektaklu zachowany w teatralnym archiwum...
I oto przyszły Hans Kloss w roli wikariusza Aleksandra Milla
W dramacie Juliusza Słowackiego Mikulski wystąpił w roli Jana "zesłanego na Sybir w Sołdaty". Tą sztukę reżyserował znany aktor Jan Kreczmar
W tej scenie Mikulskiemu (tu jest wyjątkowo mało podobny do Klossa) partnerowała Xenia Jaroszyńska
Wprawdzie w "Stawce większej niż życie" Mikulski nie występuje cały czas w mundurze (np. w odcinku "Cafe Rose" prezentuje się przede wszystkim w garniturze"), ale okularów, i to w takiej oprawie Kloss nie założyłby nigdy.
No chyba że jechał na motocyklu, co się w "Stawce" zdarzało, a na pewno w okularach występował komiksowy Kloss, który również miał rysy twarzy Mikulskiego.
Co to za sztuka?
"Sztuka sensacyjna w trzech aktach" - tak program spektaklu "Tajemnica Charing Cross" autorstwa Georgesa Barsa i Lousia Verneuilla opisywał przedstawienie, które miało premierę 25 października 1957 roku.
Mikulski grał w nim postać Harry'ego Maitlanda
A to już Mikulski jako Henryk Darnlej, jak nazwał Juliusz Słowacki męża tytułowej bohaterki swojego dramatu o królowej Szkotów.
Spektakl, w którym Mikulski kreował jedną z głównych ról miał premierę 4 października 1958 roku
Warto przypomnieć, że w zespole lubelskiego teatru był już wówczas inny znany później aktor Jan Machulski. Niestety nie ma go na tym zdjęciu ze Stanisławem Mikulskim
A to już sztuka autorstwa Jerzego Broszkiewicza. Na lubelskiej scenie miała premierę 5 maja 1959 roku.
Mikulski grał Profesora Jonasza, tu w scenie z Teresą Lasotą grającą Hrabinę Joannę
A tu obaj tytułowi bohaterzy sztuki czyli Błazen Filut (Lech Skolimowski) i Profesor Jonasz (Stanisław Mikulski). Grzywka jak u Klossa, a okularów nie powstydziliby się Zbigniew Cybulski i James Dean!
A to spektakl, który miał premierę 9 czerwca 1959 r.
Czy ktoś wyobrażałby sobie Hansa Klossa z taką miną? Kloss melancholik to nie do pomyślenia
Zdjęcia z tego spektaklu udowadniają, że Mikulski jest aktorem o dużych zdolnościach dramatycznych. Potrafił oddać różne emocje, czego rola Klossa, co tu dużo ukrywać, nie wymagała od niego.
W tym spektaklu Kloss grający główną rolę Billy'ego Barletta był także asystentem reżysera Mariana Godlewskiego
W tym czasie Mikulski miał już renomę dobrego aktora także dzięki filmowi. W czasie, gdy grał w "Jutro pogoda" na deskach Teatru im. Osterwy miał za sobą role w "Kanale" Andrzeja Wajdy. Grał też akowca Jacka, jednego z uczestników zamachu na Franza Kutscherę, szefa SS i niemieckiej policji w Warszawie w filmie "Zamach". Ale nazwa "AK" i nazwisko Kutschery nie pada w filmie ani razu
Tu Mikulski w scenie z "Jutro pogoda" z Haliną Machulską
A tu z Teresą Śmigielówną
I ostatnia scena ze spektaklu "Jutro pogoda"
Szarmancki Hans Kloss niemal w każdym odcinku poznawał ładną kobietę, a czasami uczestniczył w przyjęciach i zapraszał panie do tańca. W tej scenie z jednego ze spektakli na deskach lubelskiego teatru wygląda na wręcz zawodowego tancerza, który w dzisiejszych czasach byłby uczestnikiem "Tańca z gwiazdami"
Twórcy "Stawki większej niż życie" przyznawali, że Mikulski idealnie nadawał się do roli Klossa, bo świetnie wyglądał w mundurze. Janusz Morgenstern, jeden z reżyserów serialu wspominał, że Mikulski w mundurze Abwehry bardzo przypominał mu prawdziwych niemieckich oficerów z czasów wojny.
Jak dobrze Mikulski prezentował się w mundurze wcześniej zobaczyli lubelscy widzowie w spektaklu "Pierwszy dzień wolności" Leona Kruczkowskiego. Tutaj wprawdzie Mikulski nie ma na sobie munduru Wehrmachtu, a ubiór przypominający angielski battledress, ale i tak wygląda genialnie.
A kim jest ten aktor obok Mikulskiego? To oczywiście młody Jan Machulski, późniejszy kasiarz Henryk Kwinto
Kolejna scena z "Pierwszego dnia wolności". Umundurowanemu Mikulskiemu towarzyszy Teresa Śmigielówna.
Spektakl miał premierę 17 czerwca 1960 roku.
W tej scenie, w spektaklu "Józef Sułkowski" z 1960 roku Mikulski wciela się tytułową postać polskiego adiutanta Napoleona, który zginął w czasie wyprawy Francuzów do Egiptu w 1798 roku
Kloss z wąsem? Nie do pomyślenia (choć nie wiedzieć czemu w nowej wersji "Stawki" Brunner ma wąsy, których nie miał w serialu).
Mikulski z fajką i wąsami wcielał się w Richarda Howana, bohatera sztuki Jamesa Joyce'a "Wygnańcy", która miała premierę 2 marca 1960 r.
To sztuka Tito Strozziego "Morderstwo na scenie" z 1963 roku. W tej scenie grał z Januszem Cywińskim.
A to już zdjęcia z 1970 r. Mikulski był już wtedy w świadomości wszystkich Hansem Klossem i nie był już stałym członkiem zespołu teatru im. Osterwy w Lublinie. Przyjechał jednak by wystąpić w komedii Szekspira "Poskromienie złośnicy"
To był szczytowy punkt popularności aktora. I jednocześnie w pewnym sensie koniec jego kariery, bo dla publiczności filmowej i teatralnej pozostał Klossem niezależnie od tego kogo i gdzie grał.
Można powiedzieć, że Mikulski "powielił" Klossa wcielając się w rolę Pana Samochodzika w popularnym serialu "Samochodzik i templariusze" z 1971 r. Też jest przystojny, inteligentny, sprawny i - przede wszystkim - jest postacią pozytywną.
Publiczność po prostu nie mogła zaakceptować Mikulskiego - Klossa jako postaci negatywnej. W takiej roli próbował go obsadzić Andrzej Konic, jeden z twórców "Stawki" dając Mikulskiemu rolę w serialu "Życie na gorąco" z 1978 r. W jednym z odcinków Mikulski pojawia się jako Max Steber, członek Organizacji "W" powołanej przez htilerowskich zbrodniarzy, których tropi redaktor Maj, taki polski, socjalistyczny James Bond. Widzowie tego nie kupili.
W pewnym momencie aktor chyba sam miał tego wszystkiego dosyć i dał się namówić Stanisławowi Barei na epizodyczną rolę porucznika MO Lecha Rysia - Wujka Dobra Rada w kultowej komedii "Miś". Każdy pamięta tę scenę
Potem Mikulski mocno stracił na popularności, bo w stanie wojennym złamał aktorski bojkot Teatru Telewizji. W efekcie publiczność w teatrach buczała, gdy wychodził na scenę. Przestał grać, w filmach i serialach też pojawiał się rzadko. Jednak w III RP popularność "Stawki większej niż życie" nie minęła. Serial pokazywała i TVP, i Polsat i TVN. Aż w końcu nakręcono kinową wersję rywalizacji Klossa i Brunnera, a Mikulski odtwarza znowu Hansa Klossa, tylko nieco starszego.
PS. Ten materiał przygotowaliśmy dwa lata temu w rocznicę pierwszej emisji "Stawki większej niż życie"
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze