Interaktywne centra nauki w Polsce

Do listy instytucji, które przekazują wiedzę na interaktywnych wystawach, warto dodać jeszcze 4 placówki.

Jedną z nich jest park Explorado, otwarty w lipcu 2011 r. w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie. Instytucja zajmuje 5 tys. m kw. i podzielona jest na strefy: ogrodnictwo, plac budowy, namiot reakcji łańcuchowej dla zapalonych fizyków i chemików, plac ruchu drogowego (z możliwością naprawy auta czy wymiany koła). Będzie też laboratorium naukowe. Strefy zaopatrzone są w 80 ciekawych urządzeń. Wśród nich uwagę zwraca np. kołyska Newtona, czyli przyrząd, który pokazuje zasady działania energii kinetycznej. Dzieci, pod okiem profesjonalnych animatorów, mogą tu poznawać, jak funkcjonuje świat wokół nich, ucząc się nudnych czasem przedmiotów szkolnych poprzez doświadczenie i eksperymenty.

Park Odkrywców to wspólne przedsięwzięcie WPKiW i niemieckiej firmy doradczej AWC AG, która współpracowała m.in. przy powstawaniu Parku Rekreacji w Kolonii i parku naturalnego Biosfera w Poczdamie.

Strona Parku.

Centrum działa od 2007 r. obok górnej stacji kolejki linowej. Zainstalowano tu m.in. zestawy urządzeń, dzięki którym każdy dowie się, jak działa nowoczesna stacja meteo, skąd biorą się śnieg i deszcz, dlaczego występują burze.

Działa tu także model elektrowni wodnej. Utworzone zostały dwa małe zbiorniki. Woda z wyższego spływa na turbinę wytwarzającą energię elektryczną. Obok niej stoi makieta budynku elektrowni wraz z żarówką i woltomierzem, aby zwiedzający widzieli, że w ten sposób naprawdę powstaje prąd. Z turbiny woda spływa do dolnego zbiornika, skąd zostaje wpompowana do górnego przy pomocy pompy zasilanej bateriami słonecznymi. Energia słoneczna zasila również szklarnie, w których znajduje się ogród botaniczny (fragment na zdjęciu).

To nie wszystko - są tu również atrakcje związane z kosmosem. To sześciokołowy pojazd gwiezdny zasilany bateriami słonecznymi. Wyglądem nawiązuje do łazika z sondy Pathfinder, która badała Marsa. Każde dziecko może się nim przejechać. Do tego - makieta rakiety Apollo.

Strona centrum.

Centrum Edukacji Technicznej ma w przystępny sposób udowadniać, że technika wcale nie jest taka straszna. - To atrakcja dla turystów, ale i miejsce, w którym nauczyciele będą mogli przeprowadzać interesujące lekcje - mówi Adam Skowroński z firmy Ecoclima, twórca tej placówki oraz Centrum na Czantorii (na zdjęciu).

Zwiedzający zapoznają się tutaj z meteorologią, energią odnawialną, astronomią i nowoczesnymi technologiami. Skorzystają z nowoczesnego sprzętu do obserwacji i pomiarów meteorologicznych i samodzielnie ocenią warunki pogodowe. Poznają działanie turbiny wiatrowej i baterii słonecznych. Dzięki specjalnym modelom zrozumieją działanie elektrowni wodnej i reaktora jądrowego. Będą mogli przeprowadzić analizę wody.

W Centrum można się także dowiedzieć, jak zbudowana jest rakieta kosmiczna i przymierzyć replikę skafandra astronautycznego NASA.

CET zostało otwarte w 2010 r.

Strona CET.

Centrum Nauk Przyrodniczych w Opolu zostało otwarte w grudniu 2011 r. w odpowiednio zaadaptowanej części budynku Gimnazjum nr 6. Istotą Centrum jest prowadzenie z uczniami zajęć w inny sposób niż podczas klasycznej lekcji czy zajęć pozalekcyjnych. Uczeń staje się ich aktywnym uczestnikiem.

Zajęcia w Centrum Nauk Przyrodniczych zorganizowane są w bloki tematyczne. Skomplikowane procesy fizyczne i chemiczne są tłumaczone na przykładach z codziennego życia, a zawiłe twierdzenia matematyczne znajdują zobrazowanie na modelach i pomocach.

Kolejne cztery placówki dopiero powstają. Choć budynki są w budowie, kilka instytucji już działa, przygotowując np. pokazy na Piknik Naukowy w Warszawie.

Zacznijmy od Janowa Lubelskiego. Na 10 hektarach powierzchni powstanie tu Park Rekreacji Zoom Natury. W kwietniu 2013 roku wszystko będzie gotowe. Dosłownie "wyrastające z ziemi" budynki, wiele tras edukacyjnych, park z różnorodną roślinnością oraz zalew z plażą - tak ma wyglądać Zoom Natury. Przedsięwzięcie, które wspólnie wymyśliły miasto i nadleśnictwo pochłonie 26 milionów złotych. Znaczną część kosztów pokryje unijne dofinansowanie.

Budynki, które powstaną będą zaadaptowane na małe laboratoria. Zwiedzający będzie w nich mógł "zoomować" naturę. W głównym budynku można będzie dowiedzieć się najciekawszych rzeczy z dziedziny przyrody, historii ziemi, usłyszeć o rzadkich, chronionych gatunkach roślin i zwierząt. Pod specjalnie zaprojektowanymi soczewkami i mikroskopami zwiedzający będą mogli zajrzeć we wnętrze tkanek i liści. Dzięki soczewkom będzie można zajrzeć do akwarium lub terrarium, aby z bliska zobaczyć jak wygląda w nim życie.

Strona parku.

W Budynku EC-1 Zachód powstanie interaktywne Centrum Nauki i Techniki, które będzie Ośrodkiem Muzealno-Edukacyjno-Rekreacyjnym.
Jako ośrodek muzealny będzie obiektem poświęconym udokumentowaniu i upamiętnieniu myśli technicznej zarówno architektonicznej, jak i energetycznej w powiązaniu z estetyką czasu i miejsca oraz funkcjonalnością typową dla elektrowni. W Centrum Nauki i Techniki powstaną trzy "Ścieżki Edukacyjne" powiązane z tematyką energii: Ścieżka Energetyczna, Historii Cywilizacji i Nauki oraz Mikro Świat - Makro Świat.

Strona centrum.

- Najpierw nauczyć. A później poprzez edukację ratować to, co da się na Ziemi ochronić - tak prof. Jerzy Fedorowski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza przedstawia ideę powstania Parku Historii Ziemi. - W Poznaniu nie ma żadnego muzeum przyrodniczego. Natomiast są zbiory. Zastanawiałem się, jak je wyeksponować, a że nie lubię rzeczy małych, więc pomyślałem o rzeczy dużej. To było w 2007 r. - dodaje profesor.

W październiku 2011 r. lokalizację edukacyjno-rekreacyjnego parku zatwierdził senat UAM. 10-hektarowa placówka w ciągu 5-6 lat powstać ma na terenie kampusu Morasko.

- To nie będzie typowe muzeum z gablotami, a ogromny park z tematycznymi pawilonami. W każdym z nich znajdą się interaktywne eksponaty i multimedialne projekcje. I tak np. w pawilonie geologicznym będzie sala, w której odczujemy wybuch wulkanu i trzęsienie ziemi. Będzie też symulator jaskini i sala, w której każdy będzie mógł przeżyć pustynną burzę. W pawilonie archeologicznym znajdzie się zrekonstruowany kurhan z wczesnej epoki brązu. Pawilon biologiczny kształtem przypominał będzie oczy owada. A w nich prezentacja środowiska niedostępnego łatwej obserwacji: np. akwaria z oceanicznym dnem i przeszklona podłoga pomiędzy kondygnacjami, dzięki której obejrzymy rosnące korzenie roślin. W części pawilonu będą spacerowały żywe zwierzęta. - Odtworzymy im naturalne środowisko - opisuje geolog.

Nad parkiem górować będzie podświetlona półkula planetarium, sprawi więc wrażenie zachodzącego słońca. W środku można będzie prześledzić zmiany pór roku, widok gwiazdozbiorów, pozorny ruch słońca, wschody i zachody innych ciał niebieskich. Na tarasie wokół planetarium znajdą się planety. Tory ruchu planet zbudowane będą ze szkła i jednocześnie oświetlą podziemną część wystawową - całość ma być modelem Układu Słonecznego.

- Pomiędzy tymi pawilonami poprowadzimy ścieżki dydaktyczne. Ludzi wyprowadzimy też na zewnątrz, bo park ma być zintegrowany z rezerwatami: Meteoryt Morasko, Żurawiniec i Różany Potok. Przedstawimy im dzieje ludzkości od wielkiego wybuchu po dzień dzisiejszy. Dlatego spacery kończyć się będą na wysypisku śmieci. Tak żeby wszyscy widzieli, jak wygląda dzisiejsza kultura - tłumaczy były rektor UAM. Powstanie parku zainicjował wydział biologii i wydział nauk geograficznych i geologicznych. Później przyłączyły się inne uniwersyteckie jednostki, w tym np. wydział nauk społecznych. - Na problemy, którymi się zajmiemy, trzeba patrzeć szeroko - wyjaśnia Fedorowski. I tłumaczy, skąd weźmie pieniądze na inwestycję: - To przedsięwzięcie unikatowe w skali Europy. W 2013 r. chcemy wystąpić o duże pieniądze do Unii Europejskiej. Park będzie multidyscyplinarny, więc pomóc nam mogą też różne ministerstwa: np. edukacji, nauki i szkolnictwa wyższego, czy kultury.

Na zdjęciu: makieta wulkanu, która ma stanąć na Morasku.

Strona powstającego Parku - tutaj.

Centrum Nowoczesności jest samorządową instytucją kultury, organizowaną przez miasto Toruń. Głównym zadaniem Centrum jest popularyzacja wiedzy naukowej i technicznej, przede wszystkim poprzez interaktywną prezentację wybranych zagadnień.

Otwarcie placówki - połowa 2013 r.
Koszt: ponad 32 mln zł, z czego 65 proc. (21 mln zł) pokryją fundusze unijne. Nowa placówka powstanie w zmodernizowanych Młynach Toruńskich.

Strona centrum. Na zdjęciu poniżej: zdjęcie z budowy.

Jutro na lublin.gazeta.pl o planach na centrum w Lublinie.