Ostatni generalny remont zamojskie stare miasto przechodziło na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Intensywne roboty zakończyły się w 1982 roku.
- Co prawda niektóre kamienice zostały odnowione jeszcze w latach sześćdziesiątych ale naprawdę dużo działo się dopiero dekadę później. Wszystkie prace były poprzedzone stworzeniem planu zagospodarowania przestrzennego. Na przykład każda kamienica miała oddzielne wytyczne - wspomina Jan Radzik, dyrektor Wydziału Architektury, Budownictwa i Ochrony Zabytków zamojskiego ratusza
W czasie remontu skupiono się zarówno na elementach fortyfikacji zamojskiej twierdzy jak i na samych kamienicach. Zrekonstruowano m.in. bastion VII i dwie bramy lubelskie. Starą i nową. Dodatkowo "wyrównano" niektóre kamienice przy Rynku Wielkim.
Na tym zdjęciu widzimy dźwig budowlany poruszający się na specjalnie położonych torach. Jego głównym zadaniem było dostarczanie materiałów na wyższe kondygnacje budynków. Współcześni architekci i konserwatorzy zabytków wyrażają się krytycznie o takim sposobie prowadzenia remontu
Mobilizacja społeczna była ogromna. Do Zamościa przyjechali członkowie oddziałów PKZ (Pracownie Konserwacji Zabytków) z całej Polski. Do tego trzeba doliczyć wszystkich, którzy działali w czynie społecznym. Podobno momentami na Starym Mieście i w jego okolicy jednocześnie pracowało nawet kilka tysięcy osób.
- Tylko co z tego skoro za ilością niekoniecznie szła jakość. Materiały jakich używano wtedy były dość marnej jakości a i w wielu miejscach wykonanie było strasznie tandetne. Szczególnie w obrębie fortyfikacji. Kamienice zostały znacznie lepiej wykonane - dodaje dyrektor Radzik
A na tym zdjęciu widzimy współczesny plac Stefanidesa, który podobnie jak dawniej jest przede wszystkim parkingiem. Na pierwszym planie można zauważyć wykopy, najprawdopodobniej pod budowę amfiteatru, a na dalszym planie charakterystyczne autobusy "ogórki".
Brama Szczebrzeska nie miała tyle szczęścia co staromiejskie kamienice i na remont musiała czekać do czasów współczesnych. W latach 2003-2004 powstał dokument w którym określono zakres prac przy najnowszej rewitalizacji miasta.
A na tej fotografii widzimy jak wyglądała zamojska starówka przed wielkim remontem. Uwagę przykuwają w szczególności liczne, zielone ogródki po których już dawno nie ma śladu.
- Czasami jak patrzę na takie zdjęcia to robi mi się szkoda tych ogrodów. Teraz oczywiście Rynek Wielki prezentuje się pięknie ale stracił coś ze swojej autentyczności.
Dawniej ludzie handlowali na tym rynku, rolnicy przyjeżdżali z towarami, kamienice niszczały i jednym słowem panował specyficzny koloryt, którego nie da się już powtórzyć. A szkoda bo teraz rynek usłany piwnymi parasolkami to już nie to samo - zauważa dyrektor Radzik
A tutaj wracamy do czasów remontu. Porównując obie fotografie wyraźnie widać co się zmieniło. Ulicę Lenina przemianowano na Grodzką a błotniste, gruntowe przejście pokryto równiutką kostką. A sklep spożywczy jak stał tak stoi.
Nieporównywalnie lepiej prezentują się też zamojskie podcienia. O ile dawniej strach było przez nie przejść (bo albo człowiek się potknie i wybije zęby, albo coś na głowę spadnie albo z sąsiedniej bramy wyjdą podpici, agresywni dżentelmeni, z którymi nie chcielibyśmy wdawać się w dyskusje).
Jednym słowem Zamość przez te ponad 30 lat zmienił się nie do poznania i chwała włodarzom, że nie marnują środków, jakie daje Unia. Ogromna większość zabytkowych obiektów prezentuje się cudownie.
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze