Kryminalny Lublin. Wigilijne morderstwo. Nikt nic nie widział, o niczym nie słyszał

Kuziuk z Zawadowa zaginął w Wigilię 1994 roku. Mężczyzna przepadł jak kamień w wodę. Policja była bezradna. Żadnych tropów, żadnych świadków. Nikt nic nie widział, o niczym nie słyszał. Dopiero na jesieni kolejnego roku psy wygrzebały jego kości w porzeczkach. Cała wieś wiedziała, co się stało z Kuziukiem.

Zawadów - wieś położona w powiecie łęczyńskim, między kanałem Wieprz-Krzna a bocznicą kolejową Kopalni Węgla Kamiennego w Bogdance. Trzysta domów, szkoła, sklep i punkt odbioru mleka.

Połowa lat 90. Społeczność wsi była podzielona na tych, którzy wegetowali na dwóch, trzech piaszczystych hektarach ziemi, i tych, którzy brali co miesiąc po kilka tysięcy w kopalni w Bogdance. Zresztą tak jest do dziś.

Krzemieniowie byli jednymi z tych, którym we wsi udało się najlepiej. Ona pracowała w miejscowej podstawówce, on w prywatnej firmie. - To takie mądrale, co to się na wszystkim znają i zawsze pod sklepem mają rację. Ale porządne - opowiadała sąsiadka, Słowikowa.

W 1993 roku Krzemieniowie wzięli kredyt i postawili dom. Willa jak z obrazka, kłuła w oczy całą wieś. A najbardziej sąsiada, Mieczysława Kuziuka, który mieszkał obok w rozpadającej się drewnianej chałupie.

Kuziuk największe żale wylewał pod sklepem, jak wypił. Czasem go tak ponosiło w złości, że wyzywał, obrażał i groził. A ponieważ Krzemień też był w gorącej wodzie kąpany, nieraz dochodziło do szamotaniny. - Czasem nie wytrzymał i Kuziuka trochę za łeb wytarmosił - pamięta sąsiadka, Wlazłowa.

Jesienią 1994 r. Kuziuka dotknęło jeszcze jedno nieszczęście. Zatoczył się prosto pod ?malucha? Oleszków. Nie dość, że za lakier i szybę musiał im zwracać, to jeszcze samochód pogruchotał mu nogę.

Przeleżał w szpitalu całą jesień. Ze szpitala wyszedł w grudniu. Jeszcze trochę kuśtykał. W Wigilię po wieczerzy wziął pół litra pod pachę i poszedł na wieś. Miał wrócić na pasterkę. Minęło Boże Narodzenie i Świętego Szczepana. Kuziuka nie było. - A co miałam sobie myśleć? Może inną znalazł, a może po pijaku w lesie się powiesił - wspominała żona. Dopiero po kilku dniach wezwała policję.

Gdy radiowóz stanął pod sklepem w Zawadowie, wszyscy nagle się rozeszli. Posterunkowy w mrozie cały dzień chodził po domach i wypytywał o Kuziuka. Nikt nic nie wie, niczego nie widział. ? Przysięgam na krzyż ? mówił każdy.

- Może po pijaku gdzieś na mrozie zasnął - sugerowali mu mieszkańcy.

- Przepadł chłop, jak kamień w wodę - mruknął posterunkowy i radiowóz odjechał.

Dopiero wtedy pod sklep ściągnęła cała wieś. Ktoś widział Kuziuka w Wigilię, jak szedł do Krzemieniów. Ktoś dodał, że razem z Wałachowskim, tym sąsiadem zza miedzy, pił u Krzemieniów wódkę. Niektórzy przed samą pasterką słyszeli zza drzwi Krzemieniów głuche uderzenie, a potem jakby krzyki i jęki.

- Po tych opowieściach dręczyłam się okropnie - wzdychała Wlazłowa. - Radziłam się Boga: powiedzieć o Kuziuku, czy nie. W końcu coś mi doradziło: głupia babo, nie wtrącaj się w nie swoje sprawy. A i ludzie ostrzegali: chcesz skończyć jak Kuziuk?

Od razu przypomniała też sobie, jak to w minionym roku Durdę przejechał pociąg, który jeździ tędy dwa razy na dobę do kopalni, a Pydyś utopił się w rowie płytkim na stopę.

Kuziukową żonę ruszyło sumienie późną zimą, kiedy ludzie przestali już mówić o jej mężu. Zaczęła szukać na własną rękę.

- Objeździłam całą rodzinę. Pokazywałam ludziom zdjęcia. Wypytałam wszystkie okoliczne wywłoki i lafiryndy. Gdy mróz zelżał, szukałam po lasach i rowach - opowiadała.

W końcu ktoś jej powiedział, że z obory Krzemieniów dawno taki swąd leci, że trudno wytrzymać. Ludzie wiedzieli, że tam nieboszczyka pogrzebali.

Kuziukowa przełamała strach i poszła. Krzemień przyjął ją herbatą i piernikiem, ale do obory nie wpuścił. Przed drzwiami padł na kolana i na krzyż przysiągł: - Helcia, uwierz, to nie ja.

Wiosną, kiedy mrozy zelżały, ludzie pod sklepem opowiadali, że Krzemień coś nocą rąbał, a potem ze szpadlem i workiem poszedł w pole.

Pod koniec lata 1995 roku podczas podorywki Franciszek Marciniak pługiem zaczepił na polu o coś twardego - wykopał kawałek ludzkiego piszczela i górną część czaszki. Po robocie, jak nikt nie widział, wyrzucił kości w porzeczki Mądrackich. Nie powiedział o tym nikomu. Nawet żonie.

- Była taka bielusieńka, półokrągła. Strasznie śmierdziała. Jak ten pies Wlazłowej, co to ubiegłej zimy zgnił w rowie, kiedy go samochód przejechał - opowiadała Mądracka i zarzekała się, że nie miała pojęcia, czyja to mogła być czaszka. - Córka nałożyła gumowe rękawice, włożyła kość do reklamówki i wyrzuciła za szosę.

Po dwóch dniach psy wygrzebały z pola Marciniaka granatowy sweter i kość udową. Wtedy Mądracka stwierdziła: - Czyli to szczątki Kuziuka. Miał podobny sweter.

Przez kilka dni o znalezisku u Marciniaka i Mądrackich huczał cały Zawadów.

Przed sklepem omawiano dokładnie stan rozkładu ciała Kuziuka i kolor swetra. Gdy pojawiał się ktoś obcy - wszyscy zmieniali temat.

Słowikowa tłumaczyła: - A co by to pomogło, gdybym policję zawiadomiła. Życia Kuziukowi to by nie przywróciło.

A sąsiadka przytakiwała: - Co komu do tego? To sprawa Kuziukowej, Kuziuka i Krzemieniów, a nie nasza. Dość mamy własnych zmartwień.

Wacław Zychoń uważany był w Zawadowie za niespełna rozumu. Podobno w dzieciństwie miał bardzo poważny wypadek. Od tego czasu chodził po wsi bez celu, marudził, przeszkadzał. - Jak sweter Kuziuka odkryli, Zychoń tak przewracał ozorem, że ludzie w gminie się zwiedzieli i donieśli policji. Nieszczęście tylko na wieś sprowadził - przeklinali Zychonia Słowikowie.

Wacław Zychoń odpowiedział, że nie mógł milczeć. - To przecież jest nieludzkie, że człowiek zabił człowieka - powtarzał.

Po roku od morderstwa prokuratura aresztowała Zdzisława Krzemienia pod zarzutem zabójstwa Henryka Kuziuka, a jego żonę i sąsiada Adama Wałachowskiego za utrudnianie śledztwa. Biegli ustalili, że Kuziuk został zamordowany w noc wigilijną kilkoma ciosami twardym narzędziem w głowę. Według prokuratury po dwóch miesiącach sprawca wraz z żoną ukrył ciało w budynku gospodarczym, a gdy zaczęło się rozkładać, porąbał i zakopał w polu.

Ksiądz usprawiedliwiał parafian: - Mieszkańcy Zawadowa do roztropni, spokojni i bogobojni ludzie. Do dobrzy katolicy.

Policjant z Łęcznej: - Ciemnogród w odniesieniu do Zawadowa to za mało powiedziane. Tam ludzie mają jeszcze swoje własne prawa. O morderstwie nikomu nie powiedzieli, bo je chyba zaakceptowali.

Imiona i nazwiska zostały zmienione.