Kawalarz, zgrywus... Franciszek Smuda trenerem Górnika Łęczna [SYLWETKA]

Franciszek Smuda urodził się 22 czerwca 1948 we wsi Lubomia na Śląsku. Trenerem piłkarskim jest od prawie trzydziestu lat, zaczynał w zespole niemieckim VfR Coburg, w którym zakończył profesjonalna karierę piłkarską. Prowadzenie drużyn występujących w niższych ligach niemieckich nie skutkowało jednak szczególnymi sukcesami.

Jako piłkarz występował najczęściej na pozycji stopera. Jednak jako piłkarz nie odniósł większych sukcesów, większość kariery spędził w USA, gdzie grał na przestrzeni lat 1971-79 aż w pięciu klubach (Wisła Garfield, Harford Beicentennials, Oakland Stompers, Los Angeles Aztecs i San Jose Earthquakes), z roczna przerwą - występował w barwach Legii Warszawy.

Pod koniec lat osiemdziesiątych wyjechał do Turcji, gdzie w tym samym czasie pracę znalazło wielu szkoleniowców z RFN, którzy przenosili niemiecką myśl trenerską na tamtejszy grunt. Smuda spędził w Turcji 4 lata, trenując Altay Izmir i Konyaspor. Z zespołów zagranicznych Smuda prowadził też cypryjską Omonię Nikozję, którą objął tuz po zdobyciu przez nią mistrzostwa Cypru.

Jako jedyny szkoleniowiec pracował w czterech największych polskich klubach: Lechu Poznań, Legii Warszawa, Widzewie Łódź i Wiśle Kraków. Największe sukcesy odnosił w dwóch ostatnich. W sezonie 1995/96 prowadzony przez Smudę Widzew nie przegrał ani jednego spotkania, pewnie zmierzając do mistrzowskiego tytułu. Kolejny rok również zakończył się mistrzostwem.

W sezonie 1996/97 Widzew awansował do Ligi Mistrzów i rywalizował z Borussią Dortmund, Atletico Madryt i Steauą Bukareszt.

Pierwszą drużyną, którą trenował w ekstraklasie była Stal Mielec w sezonie 1993/94. Oprócz drużyny z Podkarpacia, Lecha Poznań, Widzewa Łódź, Wisły Kraków i Legii Warszawa był szkoleniowcem Zagłębia Lubin, prowadził także Zagłębie Lubin, Odrę Wodzisław i Piotrcovię Potrków Trybunalski, a także niemiecki Jahn Ratyzbona.

Jesienią 2009 r. po nieudanych dla kadry eliminacjach do mistrzostw świata w RPA 92010) Smuda został trenerem reprezentacji Polski. Było to o tyle ważne, że w 2012 r. Polska razem z Ukrainą miała być gospodarzem Euro 2012. Niestety ten turniej zarówno Smudzie jak i reprezentacji zupełnie nie wyszedł. Polacy zremisowali z Grecją i Rosją, a w decydującym meczu o wyjściu z grupy w żenującym stylu przegrali z Czechami. - Franek spierd... tę imprezę - skomentował były współwłaściciel Widzewa i przyjaciel Andrzej Grajewski.

Przechodzimy do mniej oficjalnej twarzy Smudy. To trener słynący z kawałów, przypowieści i niezliczonych dowcipów. Przez lata wręcz obrósł legendą.

Przed laty dziennikarze Sport.pl wybrali 22 "złote" wypowiedzi Franciszka Smudy. Oto one:

* Trener to musi być kawał skur... Z sercem na dłoni, ale i z tęgim batem w ręku.

* Smuda to człowiek dialogu. W końcu nowy stadion Zagłębia nazywa się Dialog Arena.

* Kiedy jadę do Niemiec samochodem, tych 800 kilometrów szybko mi schodzi. Czasami nagle przychodzi mi do głowy jakaś myśl treningowa. Staję, zapisuję i jadę dalej.

* W niedzielę dam chłopakom wolne. O ile nadal będę trenerem (tuż przed zwolnieniem z Wisły)

* Ja nie jestem od tego, żeby jeść tylko chleb z szynką. Czasami muszę zadowolić się suchym chlebem. Zwłaszcza że jest to Widzew, z którym przeżyłem tak wiele dobrego. Wracając do Łodzi cztery tygodnie temu, wiedziałem, że jest bardzo ciężko.

* Spotkałem go w Wodzisławiu. Powiedział, że do mamy przyjechał! Ładna mi babcia, co się Cupiał nazywa! (o Henryku Kasperczaku, który zastąpił go w Wiśle)

* Owszem jest wysoki, ma dobre warunki fizyczne ale przyspieszenie jak pociąg towarowy. (o testowanym zawodniku)

* Gdyby poprosił o zmianę, toby nie wrócił do domu. Mógłby tu zostać i zapisać się do jakiejś żeńskiej drużyny (o Mariuszu Pawełku)

* W tych poszukiwaniach [obcokrajowców do reprezentacji - red.] nie możemy się zatracić. Żeby nie nabrać siódmej wody po śliwkach. Kupcy w Egipcie też zagadują po polsku: co słychać, jak się masz, kup coś. Ale może nie bierzmy ich od razu do kadry (o powołaniach dla Rogera i Obraniaka)

* Przed własną publicznością padliny grać nie można. Musimy przez dziewięćdziesiąt minut być "desperados".

Czas na kolejne cytaty trenera Smudy:

* Kiedy zobaczyłem, że piłkarze czekali na mnie kilka godzin, zmiękła mi rura.

* Często słychać, że gramy ładnie, tylko że my nie jesteśmy cyrkiem i przede wszystkim musimy zdobywać punkty.

* Wolę grać z rywalami takimi jak Legia. Mecze z teoretycznie słabszymi rywalami niekiedy zmieniają się w takie ecie-pecie.

* Zagłębie wygrało dziś z kelnerami. W historii Widzewa jeszcze nigdy takich kelnerów nie widziałem. To skandal, jak prezentowali się dzisiaj moi piłkarze. Grali jak paroby! Po tym meczu wszyscy powinni iść na piechotę do Łodzi

* Jak mam przeżyć jeszcze 12 takich połówek jak ta pierwsza w Lubinie, to w poniedziałek idę sobie kupić trumnę.

* Mogę powiedzieć, dlaczego zwolniono mnie z Piotrcovii. Bo nie chciałem wystawiać piłkarzy z "Unicefu". Słabych Brazylijczyków, których jedynym atutem jest to, że są przyjaciółmi Dawida Ptaka, syna właściciela klubu.
* W tej sytuacji jadę właśnie do sklepu metalowego po klucz nasadowy, żeby jakoś poskręcać skład na Lechię.
* Za to jest kara (śmiech). Długie to można w rugby walić (o długich podaniach)
* Hernan [Rengifo, b. piłkarz Lecha Poznań] to mądry chłopak, bystry, szybko po angielsku się uczy. Największy leń to ten mały [Anderson Cueto]. Ta żaba nie chce się uczyć.

* To pasztetowa, do której się jeszcze dopłaca (o Pucharze Ekstraklasy)

* Wygrana jest lepsza niż orgazm. Porażka jest dla mnie katorgą.

* Zajechać kogoś to można w łóżku. (o okresie przygotowawczym do sezonu)

Na koniec jeszcze jedna opowieść. Przed Euro dziennikarze zapytali Smudę, czy sprawdzi w kadrze Euzebiusza Smolarka. Smuda zapytał ich, gdzie Smolarek gra. Kiedy dowiedział się, że jest najlepszym piłkarzem greckiej Kavali odparł bez zmrużenia oka: Kawały to ja mogę opowiadać, nie wy.

Ostatnim klubem, który prowadził Smuda była Wisła Kraków. Wiosną 2015 r. został z Krakowa zwolniony. Od tamtego czasu 68-letni szkoleniowiec przebywa na bezrobociu. Jesienią tego roku był przymierzany do pracy w występującym w trzeciej lidze Widzewie Łódź. Z przymiarek nic jednak nie wyszło.

Smuda jest siódmym trenerem w historii siedmiu sezonów Górnika Łęczna w ekstraklasie. Przypomnijmy, że drużynę na najwyższej klasy rozgrywkowej wprowadził obecny szkoleniowiec Cracovii Jacek Zieliński. Potem zespół prowadził Bogusław Kaczmarek, Dariusz Kubicki i Krzysztof Chrobak. Przed dwoma laty z zespołem awansował do ekstraklasy Jurij Szatałow, którego w maju tego roku zastąpił Andrzej Rybarski.