Jak Unia zmieniła Lublin? Najważniejsze inwestycje ostatnich lat [ZDJĘCIA]

1 maja 2004 roku. Lublinem rządzi Andrzej Pruszkowski z Prawa i Sprawiedliwości. To środek jego kolejnej kadencji na fotelu prezydenta. Miasto jest zapuszczone, na al. Racławickich od lat straszy zrujnowany Teatr w Budowie, stadion piłkarski się rozsypuje, podobnie jak kamienice na Starym Mieście. Przez Lublin po dziurawych drogach przejeżdżają tysiące ciężarówek dziennie.

Tak właśnie wygląda miasto, gdy Polska wchodziła do Unii Europejskiej. Ale Pruszkowskiemu to nie przeszkadza. To właśnie on określa Lublin mianem "wsamraśnego" (od zwrotu w sam raz) czyli takiego na miarę czasów, w których jesteśmy. Dwa lata później prezydent Pruszkowski podczas kampanii wyborczej przekonuje, że Lublin dobrze się rozwija, jest niskie bezrobocie i działa dużo firm. Mieszkańcy mają jednak inne zdanie. Na fotelu prezydenta dochodzi do zmiany.

Miastem zaczyna rządzić nauczyciel akademicki Adam Wasilewski z Platformy Obywatelskiej. Przed Lublinem, ale też i innymi polskimi miastami otwierają się perspektywy skorzystania z szeroko płynącego strumienia unijnych funduszy. Z początku idzie trudno. Władze, nie tylko miasta, ale i województwa długo zastanawiają się nad lokalizacją kluczowych inwestycji. W sejmiku trwa spór o to gdzie powinno znaleźć się lotnisko - czy w podlubelskim Świdniku czy w oddalonej o kilkadziesiąt kilometrów Niedźwiadzie. Dalej niszczeje Teatr w Budowie, a władze Lublina nie wiedzą czy remontować zrujnowany stadion przy al. Zygmuntowskich czy budować nowy obiekt.

Przyspieszenie tak naprawdę następuje, kiedy prezydentem zostaje Krzysztof Żuk. Ma doświadczenie nie tylko w samorządzie, ale i administracji rządowej. Wie gdzie szukać pieniędzy, drzwi ministerialnych gabinetów są dla niego otwarte. Lublin zmienia się w wielki plac budowy.

Powstały nowe instytucje kultury, miejsca do rekreacji i wypoczynku dla mieszkańców, gigantyczna zmiana zaszła w komunikacji miejskiej. Zamiast rozklekotanymi, kilkudziesięcioletnimi Ikarusami jeździmy dziś nowymi, klimatyzowanymi autobusami i trolejbusami z monitoringiem, biletomatami i Wi-Fi. Na elektronicznych wyświetlaczach na przystankach możemy zobaczyć za ile przyjedzie nasz pojazd. A wkrótce dzięki unijnemu wsparciu możemy doczekać się elektrycznych autobusów.

- Z całym przekonaniem potwierdzam, że środki europejskie zmieniły oblicze Lublina. Podczas mojej pierwszej kadencji w latach 2010-2014 przeprowadziliśmy w Lublinie prawdziwą ofensywę inwestycyjną, przeznaczając na inwestycje blisko 2,2 mld zł, z czego aż 1,5 mld zł stanowiły środki europejskie. W bieżącej kadencji kontynuujemy ten ambitny plan rozwoju naszego miasta - mówi prezydent Krzysztof Żuk.

Pierwszą dużą drogową inwestycją z unijnym wsparciem, która zmieniła oblicze Lublina była budowa przedłużenia ul. Jana Pawła II do al. Kraśnickiej. Można nią jeździć od jesieni 2008 roku. Kiedy była oddawana do użytku wielu mieszkańców dziwiło się po co Lublinowi taka droga ulica (budowa kosztowała ok. 52 mln zł) między polami. Jednak dosyć szybko po obu jej stronach zaczęły rosnąć osiedla mieszkaniowe. W ciągu kilku lat powstało tam kilka tysięcy mieszkań, do których wprowadziło się kilkadziesiąt tysięcy osób. Dziś to jedna z najdynamiczniej rozwijających się dzielnic miasta.

JAKUB ORZECHOWSKI

Na razie zdecydowanie mniejsze znaczenie ma inna inwestycja, którą przeprowadzono za prezydentury Adama Wasilewskiego. Przedłużenie ul. Krańcowej czyli ul. Dywizjonu 303 urywa się na ul. Kunickiego. Jednak miasto planuje budowę kolejnego fragmentu wewnętrznej obwodnicy miasta. Gdy zostanie oddana do użytku powinna odciążyć centrum Lublina.

Za kadencji prezydenta Żuka budowa dróg znacznie przyspieszyła. Powstała obwodnica miasta (to inwestycja Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad). Najpierw północno-wschodnia, a niedawno także południowa. Poza tym drogowcy oddali także część trasy S17 w kierunku Warszawy, a niedawno ruszyła budowa pozostałego fragmentu ekspresówki, który ma być współfinansowany ze środków unijnych. Dzięki obwodnicy dużo luźniej jest na al. Kraśnickiej czy Solidarności. Kierowcy tirów, którzy nie muszą wjeżdżać do miasta po prostu tego nie robią.

Dzięki wsparciu z Unii Europejskiej miasto zbudowało zarówno arterie ułatwiające wyjazd z miasta w kierunku obwodnicy - przedłużenie al. Solidarności, rozbudowa ul. Mełgiewskiej oraz Poligonowej, ale też szereg ulic, dzięki którym łatwiej jeździ się po mieście.

Wśród nich są przedłużenie ul. Lubelskiego Lipca, przebudowane skrzyżowanie ul. 3 Maja, Prusa i al. Solidarności, ul. Zelwerowicza czy zmodernizowana Narutowicza. Unia dołożyła też do Systemu Zarządzania Ruchem, który ma usprawnić poruszanie się po mieście oraz rozbudowy dróg w strefie ekonomicznej, dzięki którym wprowadziło się do niej sporo nowych firm.

Pod względem rozbudowy układu drogowego miasto nie zwalnia. Trwa budowa ul. Muzycznej z nowym mostem na Bystrzycy oraz przebudowa jednego z najbardziej zakorkowanych skrzyżowań w mieście - ul. gen Ducha z al. Solidarności i Sikorskiego. Niedawno drogowcy zaczęli budowę przedłużenia ul. Bohaterów Monte Cassino, czyli przedostatniego fragmentu wewnętrznej obwodnicy Lublina. Te inwestycje też nie byłyby możliwe bez unijnego wsparcia.

Równe drogi, dzięki którym łatwiej poruszać się po mieście są oczywiście niezmiernie ważne. Jednak prawdziwym otwarciem się Lublina na świat było wybudowanie lotniska w Świdniku. Inwestycja za blisko pół miliarda złotych nie byłaby możliwa gdyby nie duże, bo wynoszące ok. 160 mln zł wsparcie z Unii.

Mimo że urzędnicy z Brukseli widzieli u nas spory potencjał to podczas budowy portu wielu mieszkańców pukało się w czoło pytając kto stąd w ogóle będzie chciał latać. Po trudnym początku Port Lotniczy Lublin zdołał przekonać do siebie pasażerów i linie lotnicze. W ubiegłym roku z lotniska skorzystało 380 tysięcy osób. To wzrost aż o 42 proc. w porównaniu z 2015 roku, największy w Polsce i jeden z największych w Europie.

2017 rok na lubelskim lotnisku zapowiada się jeszcze ciekawiej. Uruchomionych zostanie sześć nowych tras, w tym codzienne połączenie z Monachium, jednym z największych portów przesiadkowych w Europie. Na jednym bilecie z Lublina będzie można polecieć w najdalsze zakątki całego świata. Uruchomienie portu i rozbudowa siatki połączeń znacząco podniosło atrakcyjność Lublina w oczach inwestorów.

- Dzięki inwestycjom w rozwój gospodarki, m.in. powstaniu Specjalnej Strefy Ekonomicznej i uruchomieniu programów start-upowych poprawiła się sytuacja na lokalnym rynku pracy, a także sytuacja w sektorze przedsiębiorstw w Lublinie. Stale rośnie liczba przedsiębiorstw, a wiele z nich to firmy charakteryzujące się wysoką innowacyjnością, stanowiącą przyszłość lubelskiej gospodarki. Dzięki ofensywie inwestycyjnej w ostatnich latach Lublin odzyskał pozycję lidera Polski Wschodniej i dołączył do pierwszej ligi polskich miast. Nie udałoby się to bez środków europejskich - dodaje Krzysztof Żuk.

Strumień unijnych pieniędzy pozwolił także na inwestycje w kulturę, sport czy turystykę. Pięć lat temu otwarto wyjątkowy obiekt. Przez lata Teatr Stary niszczał i popadał w ruinę. Wydawało się, że może się nawet zawalić. Jednak miasto podjęło wysiłek i wyremontowało budynek przy ul. Jezuickiej. Otwarcie zachwyciło, a później było równie interesująco. Mnóstwo spektakli, koncertów, debat. Teatr Stary tętni życiem, a zainwestowane 20 mln zł było dobrze wydanymi pieniędzmi.

Drugim spektakularnym przykładem przemiany ruiny w dobrze działającą instytucję kultury jest modernizacja Teatru w Budowie. Gmach, który przez kilkadziesiąt lat straszył przechodniów w samym centrum Lublina został przebudowany właśnie dzięki środkom europejskim. Dziś w Centrum Spotkania Kultur z salą na blisko tysiąc osób można organizować najważniejsze wydarzenia kulturalne w mieście.

Gromadzące nawet kilkunastotysięczną publiczność koncerty można organizować na najnowocześniejszym stadionie piłkarskim w regionie. Na terenie po byłej cukrowni powstała Arena Lublin.

To wielofunkcyjny obiekt służący nie tylko sportowcom, choć im w szczególności. Tutaj odbywały się spotkania młodzieżowej reprezentacji Polski w piłce nożnej, mecze rugby, ale też Festiwal Nauki czy zawody biegowe z cyklu Dycha do Maratonu.

Na co dzień zbudowany kosztem blisko 200 mln zł (z drogami dojazdowymi) obiekt służy piłkarzom III-ligowego Motoru. Swoje mecze rozgrywają tu też piłkarze ekstraklasowego Górnika Łęczna.

JAKUB ORZECHOWSKI

Unijne fundusze pozwoliły także stworzyć system roweru miejskiego oraz rozbudować kompleks basenów Słoneczny Wrotków. A to nie koniec. - W najbliższych latach na inwestycje trafią kolejne dwa miliardy złotych, w dużej mierze będą to środki pozyskane w ramach nowego okresu programowania Unii Europejskiej - deklaruje prezydent Krzysztof Żuk.

25 marca na całym kontynencie przejdą marsze poparcia dla idei zjednoczonej Europy. W Berlinie, Paryżu, Rzymie obywatele zbiorą się, by manifestować swoje przywiązanie do wartości europejskich.

Również w Warszawie tego dnia odbędzie się marsz, którego celem będzie pokazanie, że Polacy nie pozwolą na marginalizację naszego kraju w Europie, że chcemy być w Unii Europejskiej i nie damy się z niej wypchnąć. Zbiórka uczestników zaplanowana jest w sobotę, 25 marca, o godz. 12 na warszawskim placu Na Rozdrożu. Tu odśpiewana ma być "Oda do radości", a później uczestnicy przejdą na pl. Zamkowy, gdzie ok. godz. 14.30 ma być zrobione wspólne zdjęcie: portret Polaków dumnych z członkostwa naszego kraju w UE. Z kolei w Lublinie spotykamy się w o godz. 11.45 na placu Teatralnym.