Laurami konserwatorskimi Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków co roku wyróżnia inwestycje, które przyczyniają się do ratowania zabytków. Tym razem wśród docenionych osób jest właściciel zespół dworsko-parkowego w Dąbiu koło Żółkiewki (pow. krasnostawski). Do rejestru zabytków został wpisany w 1969 r. Głównym elementem założenia jest murowany dwór zbudowany w 1848 r. w stylu klasycystycznym, usytuowany w parku krajobrazowym na dość stromym zboczu. Usytuowanie założenia świadczy o jego pierwotnej funkcji obronnej.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie
Tradycja osiedleńcza ośrodka dworskiego w Dąbiu sięga XV w. Była to początkowo posiadłość rodziny Dąbskich lub Dębskich, później znajdowała się w rękach różnych właścicieli. Prawdopodobnie tutaj też w XVI w. mieszkała druga żona Marka Sobieskiego, dziadka króla Jana III Sobieskiego Katarzyna Tęczyńska. Brak jest jednak późniejszych poświadczonych źródłowo śladów działalności Sobieskich na terenie Dąbia.
Historia ośrodka dworskiego zachowanego do czasów nam współczesnych związana jest natomiast z możną rodziną Ostrorogów. W 1819r. Józef Ostroróg z Różą z Głogowskich zakupili majątek od poprzedniego właściciela Stanisława Polakowskiego i osiedlili się w Dąbiu na stałe wznosząc w następnym roku na krawędzi zbocza doliny Giełczwi drewniany dwór, w miejsce którego w 1848r. wystawili dwór murowany zachowany do czasów współczesnych. Po parcelacji na podstawie dekretu o reformie rolnej z 6 września 1944 r. majątek przejęty został na Państwowy Fundusz Ziemi, budynki gospodarcze zniszczały nieremontowane , w parku wycięta została duża ilość drzew a na ich miejsce wprowadzono chaotyczne i przypadkowe gatunkowo nasadzenia, zacierające dawne malownicze wnętrza ogrodowe. Z czasem samosiewy porosły też oś widokową z otwarciem od strony dworu na dolinę rzeki Giełczew i malowniczy krajobraz poza nią.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie
Budynek dworu, uszkodzony w czasie II wojny, od 1944 r. przez wiele lat stał bez dachu i nie miał konkretnego przeznaczenia. Dopiero w roku 1955 we dworze ulokowano szkołę podstawową. W latach 1959 i 1966 naprawiano zniszczone tynki i przeciekający dach a w 1968 r. dostawiono skarpę podpierającą ścianę grożącą zawaleniem. Były to jednak doraźne prace naprawcze, bo w latach 70-tych stan budynku znacznie się pogorszył. W wyniku osiadania fundamentów, pojawiły się liczne pęknięcia konstrukcyjne ścian, nadproży i sufitów. Po likwidacji szkoły podstawowej od 1998 dwór stał opuszczony. W 2006 roku posiadłość odkupił od gminy Żółkiewka lubelski przedsiębiorca Juliusz Barański i postanowił wyremontować późnoklasycystyczny dwór przywracając mu dawną świetność. Obecnie obiekt jest jego domem.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie
Willa Tadeusza Pruszkowskiego usytuowana przy ul. Zamkowej 8 w Kazimierzu Dolnym wpisana jest do rejestru razem z ogrodem. Tadeusz Pruszkowski był malarzem, pedagogiem i krytykiem artystycznym związanym z Warszawą i Kazimierzem nad Wisłą. Urodzony w 1888 r., zastrzelony podczas próby ucieczki z konwoju na Pawiak w 1942 r. Uważany jest za odkrywcę Kazimierza Dolnego. Stworzył z tego miasta obowiązkowy ośrodek dla każdego artysty, a jako profesor Akademii Sztuk Pięknych, organizator życia społecznego, bywający na warszawskich salonach rozsławił Kazimierz szczególnie dla letników. Projekt willi dla Tadeusza Pruszkowskiego powstał w 1934 roku. Autorem projektu był profesor Politechniki Warszawskiej Lech Niemojewski.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie
Obecnym właścicielem willi jest Marcin Zaremski, złotnik prowadzący własną pracownię biżuterii w Warszawie. Zaremski remont obiektu rozpoczął w 2008 r. Zakończył w 2016 r. Odbywał się pod okiem architekta Andrzeja Grobelnego, który wiele lat mieszkał w obiekcie i osobiście nadzorował przedmiotową inwestycję. Projekt budowlany zakładał przeprowadzenie kompleksowych robót budowlanych związanych z remontem i rewitalizacją willi polegających między innymi na wykonaniu izolacji przeciwwilgociowych, wzmocnieniu murów, czyszczeniu kamienia na elewacji, wymianie wierzchnich warstw dachu, itp. Prace pozwoliły przywrócić właściwy stan techniczny oraz walory architektoniczne i zabytkowe willi stanowiącej cenny element kazimierskiego krajobrazu.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie
Gmach dawnego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego przy ul. Krakowskie Przedmieście 43 w Lublinie, obecnie Sąd Okręgowy w Lublinie. Budynek został wzniesiony w latach 1873-1876 r. Gmach został wzniesiony w latach 1873-1876. W zwieńczeniu znajduje się grupa rzeźbiarska symbolizująca działalność Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. Remont sądu prowadzony był w latach 2014-2016. Podczas niego m.in. w związku z odkryciem fragmentów oryginalnych tapet nawiązano kolorystyką ścian do ich pierwotnego ciemnozielonego koloru. Odtworzono też formę wielobarwnego parkietu taflowego (stary nie nadawał się do konserwacji), oczyszczono piec kaflowy i marmurowy kominek.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie
Cerkiew prawosławna pw. Sergiusza Radonieżskiego we wsi Kobylany została wpisana do rejestru zabytków w 1997 r. Pierwsza cerkiew prawosławna w tej miejscowości istniała już w 1519 r. Obecna wzniesiona została w 1888 r. Należy do grupy jedenastu świątyń, które w latach 80. i 90. XIX w. dla parafii z Diecezji Chełmskiej zaprojektował rosyjski architekt Wiktor Syczugow.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie
Cerkiew Opieki Matki Bożej w Kobylanach reprezentuje styl neoruski: z nawą główną wzniesioną na planie kwadratu i nakrytą czteropołaciowym dachem, zwieńczonym pojedynczą cebulastą kopułą. Przedsionek, zbudowany na planie prostokąta wieńczy dzwonnica z hełmem o rozbudowanej formie. W 2009 diecezja lubelsko-chełmska uzyskała dotację z funduszy MF EOG, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii oraz środków krajowych w ramach programu "Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego" na emont. W oparciu o wcześniej opracowane dokumentacje, dzięki zachowanym w Archiwum Akt Dawnych w Warszawie projektom budowy cerkwi w Kobylanach, w latach 2013-2016 przeprowadzono gruntowny remont obiektu połączony z rekonstrukcją zwieńczenia wieży i zwieńczenia kopuły nawy głównej.
Tekst na podstawie materiałów przekazanych z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze