Zabytkowe katedry to miejsca, które miasta raczej eksponują. Jednak Lublin pod tym względem jest niechlubnym wyjątkiem. Nasz katedralny plac to parking, więc kościół z zewnątrz jesteśmy zmuszeni podziwiać przez pryzmat zaparkowanych aut.
W Lublinie parkingiem jest także należący do miasta plac Zamkowy uznawany za jedno z najlepszych założeń socrealistycznych w Polsce. Również szkoda.
Kiedyś w miejscu ulicy Wesołej swoje włości mieli Poniatowscy. Stał tu dwór, w którym mieszkali. Dzisiaj pod adresem Wesoła 8 znajdziemy dawny pałacyk myśliwski. Powstał w XIX w., ale niewykluczone, że budynek o podobnym charakterze stał w tym miejscu znacznie wcześniej, choć bez dokładnych badań nie da się tego stwierdzić. Podobnie jak nie da się potwierdzić pewnej legendy związanej z tym budynkiem. Głosi ona, że jego piwnica połączona jest z korytarzami podziemnymi prowadzącymi ze Starego Miasta i stanowi wyjście z drogi ewakuacyjnej na wypadek oblężenia. Wiadomo, że takie wyjścia w miastach istniały, w dodatku piwnica pod pałacykiem ma zamurowaną ścianę właśnie w kierunku Starego Miasta. Ale budynek zasługuje na uwagę nie tylko ze względu na tę zagadkę. Zdobi go piękny detal architektoniczny. Obiekt jest wpisany do rejestru zabytków. Niestety od lat patrzymy jedynie na to jak niszczeje.
Fot. Jakub Orzechowski / Agencja Gazeta
Zaniedbana architektura poprzemysłowa Lublina to temat rzeka. Część dawnych zakładów została w ostatnich latach wyburzona, inne jeszcze istnieją, ale często bywają w katastrofalnym stanie. Przykładem jest rzeźnia przy ul. Turystycznej. Kompletna ruina. Przed II wojną światową była wzorem nowoczesności. Jest nie tylko ciekawym przykładem poprzemysłowej architektury, który można zaadaptować do współczesnych potrzeb, ale także świadkiem tragicznych wydarzeń z czasów II wojny światowej (spod rzeźni Żydzi zabierani byli do obozu zagłady w Bełżcu).
W nieco lepszym stanie jest garbarnia z ul. Towarowej. Właściciel chciał ją wyburzyć, ale nie zgodził się na to konserwator zabytków. Stoi opuszczona.
Fot. Piotr Michalski / AGENCJA GAZETA
To zdecydowanie jedna z ciekawszych pozostałości po dawnej przemysłowej świetności Lublina, najbardziej charakterystyczny punkt dawnej fabryki Eternit. Swój wygląd wieża zawdzięcza talentowi Jana Koszyca Witkiewicza. Architekt był stryjecznym bratem słynnego Witkacego. Wieża na razie stoi zamknięta na cztery spusty z powybijanymi szybami w oknach i łatami na dachu. Przydałby jej się solidny remont bo ma niesamowity potencjał.
To miejsce można lepiej urządzić bez wielkich pieniędzy. Dzisiaj mało kto spędza tam czas. Nie korzystają z niego nawet studenci Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS, którzy skwer mają tuż pod nosem. W 2014 r. ratusz dostał konkretne propozycje jak zmienić plac. Przygotowali je studenci z Zakładu Polityki Przestrzennej i Planowania UMCS. Do dziś nic się tam nie jednak ruszyło.
Most na Bystrzycy, między dzisiejszą al. Andersa i ul. Turystyczną stanął w 1908 r. i jest drugą polską konstrukcją żelbetową, która przetrwała do dzisiaj. Na uwagę zasługuje również m.in. dzięki nazwisku projektanta. Zlecenia jego budowy podjął się sam Marian Lutosławski, niezwykle zdolny inżynier, którego do współpracy zaprosił ojciec żelbetu François Hennebique, władca prawdziwego technicznego imperium. Most, dziś zamknięty dla samochodów, mógłby stać się świetną przestrzenią publiczną, taką jak Most Kultury. Ale ratusz go nie remontuje. Przy zabytku nie ma nawet żadnej tablicy informacyjnej o historii tego niezwykłego obiektu.
Teren pomiędzy ulicami: Dolną Panny Marii, Rusałka, Wesołą i Zamojską mógłby być fantastycznym terenem do rekreacji w środku miasta. Tego typu miejsc bardzo nam w Lublinie brakuje. Walory łąk nad Bystrzycą, z których roztacza się wyjątkowy widok, m.in. na pałac Sobieskich, zauważono już wiele lat temu. W latach 60. odbył się nawet konkurs architektoniczny po to, by uczynić je prawdziwą atrakcją. To się jednak nie udało do dziś. Temat odżył kilka lat temu za sprawą architekta krajobrazu i szefa Rady Kultury Przestrzeni Jana Kamińskiego. W 2011 r. zorganizował konsultacje i razem z mieszkańcami przygotował społeczny projekt parku Rusałka. Na koniec wręczył go prezydentowi Lublina Krzysztofowi Żukowi. W tym temacie też jednak cisza.
Częścią osiedla Słowackiego jest amfiteatr na rogu ul. Wileńskiej i Balladyny. Składa się z kilkunastu kwadratowych platform o różnych wysokościach i rozmiarach. Powstał na niezabudowanym, sztucznym wzgórzu, utworzonym z ziemi wydobytej spod fundamentów. Wstyd, by tak wyglądało dzieło wybitnego architekta. Tym bardziej że Hansen zbyt wielu zrealizowanych projektów po sobie nie zostawił. I to właśnie pierwszy powód, dla którego warto w końcu coś z tym zrobić.
Teren opiekuje się administracja LSM.
O ogromnym potencjale słodowni z Misjonarskiej świadczą projekty rewitalizacji, które przygotowali studenci Politechniki Lubelskiej. Miejsce nadawałoby się na przykład na muzeum przemysłu, galerię sztuki itp. Niestety od lat sąd próbuje rozstrzygnąć czy prawo do tego majątku mają spadkobiercy, którzy zgłosili swoje roszczenia. A to blokuje jakąkolwiek inwestycję. Dawniej w budynku słodowni produkowano słód i papierosy. Dziś w środku jest gruz i śmieci, ale oprócz tego nie brakuje starych maszyn czy konstrukcji służących do produkcji. Wszystko pokryte jest rdzą i kurzem.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze