Pierwszy plan. Bez wątpienia to lubelscy Żydzi pilnowani przez niemieckiego SS-mana albo żandarma. Nikt nie ma prawa wydrzeć się z tej pułapki. Zdjęcia zrobiono przy pałacu Potockich na ul. Zielonej.
Osoby widoczne na zdjęciu zidentyfikował dr hab. Adam Kopciowski z Zakładu Kultury i Historii Żydów UMCS. Mężczyzna w środku to Srulkele, popularny przed wojną w Lublinie badchan, czyli zawodowy wesołek weselny. Obok jego żona. Ich ślub, który miał miejsce w listopadzie 1931 r., opisywała żydowska prasa. Odbył się w sali weselnej przy ul. Nadstawnej i Srulkele wykorzystał go jako okazję do zarobku. Przy drzwiach stał bileter, kto chciał wejść do środka musiał płacić. Jego wesele było sporą atrakcją, chętnych więc nie brakowało. Srulkele wystąpił w podwójnej roli - pana młodego i badchana, który żartami zabawiał publiczność.
Sądząc po opaskach na rękawach postaci widocznych na zdjęciach nie ma wątpliwości co do jednego - ludność wywożona gdzieś to lubelscy Żydzi.
To zdjęcie najprawdopodobniej pochodzi z wiosny 1941 r. To teza jaką postawił przed sześcioma laty, gdy zdjęcia po raz pierwszy ujrzały światło dzienne, Jakub Chmielewski współpracujący z Ośrodkiem Brama Grodzka - Teatr NN. W marcu 1941 roku Niemcy wywieźli część Żydów z Lublina. Było to tuż przed stworzeniem getta. Hitlerowcy mieli zamiar zmniejszyć liczbę Żydów w mieście. Ok. 10 tys. z nich trafiło do podlubelskich miejscowości.
Teoretycznie fotografie mogły powstać w trakcie likwidacji getta w 1942 roku. Ale to dość mało prawdopodobne. - Wtedy Niemcy prowadzili akcje głównie w nocy. I nie pozwalali robić zdjęć. A tu widać, że było na to przyzwolenie, zdjęcia są robione z bliska - tłumaczył nam.
Kto jest autorem zaskakującego odkrycia tych zdjęć? Jak to czasami bywa w takich przypadkach to zwykły człowiek, którego rodzina odegrała pewną rolę w historii. Jesienią 2012 roku do gminy żydowskiej w Bielsku - Białej zgłosił się Rajmund Krzyżewski i przekazał te zdjęcia. Krzyżewski w swoim piśmie (na zdjęciu) tłumaczył, że zdjęcia znalazł jego ojciec, który w czasie wojny pracował w Lublinie w Radzie Głównej Opiekuńczej (była to jedyna legalna polska organizacja aprobowana przez Niemców, zajmowała się działalnością charytatywną). W 1944 r. po wyzwoleniu miasta pracował w PKWN i wtedy odnalazł te zdjęcia, a także negatywy.
Sądząc ze zdjęć udostępnionych przez Rajmunda Krzyżewskiego, wykonano je na ul. Zielonej przy pałacu Potockich, który przed II wojną światową był siedzibą policji państwowej, a w czasie wojny policji tzw. "granatowej". Po wojnie przez wiele lat budynek należał do KUL. Wiosną 2016 r. uczelnia sprzedała go polsko - włoskiej spółce Building Investment.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze