W tym roku kapituła konkursu przyznała cztery Laury Konserwatorskie. Jednym z laureatów jest spółka Arche doceniona za kompleksowy remont i konserwację oficyn zamkowych w Janowie Podlaskim (ta sama spółka buduje hotel przy ul. Zamojskiej w Lublinie).
W Janowie Lubelskim Arche zainwestowała w czterogwiazdkowe Centrum Konferencyjno-Wypoczynkowe "Zamek", które mieści się w dawnej siedzibie biskupów. "Zamek" to 199 pokoi i apartamentów, 15 sal konferencyjnych i 40 hektarów terenu zielonego.
Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków
Historia tego założenia sięga XV w. Dzisiejszy Janów to dawna wieś Porchów, która za czasów biskupa Jana Łosowicza, na mocy przywileju z 1465 r. została podniesiona do rangi miasta otrzymując nową nazwę Janów. Miasto stało się siedzibą biskupów łuckich. W tym czasie powstała też pierwsza siedziba biskupów. Pierwotna rezydencja została zniszczona przez wojska szwedzkie i rosyjskie w 2 poł. XVII w.
Po zniszczeniach w okresie "potopu szwedzkiego" wzniesiono na wzgórzu zamkowym nową siedzibę biskupią - dwór obronny. Wówczas teren zamku otoczony był wałem ziemnym z ziemnymi bastionami i fosą. Kolejna przebudowa to rok 1770. Wtedy biskup - Feliks Paweł Turski postanowił wznieść nową barokową rezydencję o charakterze pałacowym. Wybudowano dwie istniejące do dziś murowane oficyny, czyli skrzydła zamkowe. W wyniku tej przebudowy zespół utracił charakter obronny.
Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków
W 1950 r. obiekt przejął Skarb Państwa. Część została zajęta przez Stadninę Koni, do części wprowadziły się Wojska Ochrony Pogranicza.
Od 2009 r. zabytek należy do firmy Arche z siedzibą w Warszawie. Spółka wyremontowała obiekt, w którym urządziła hotel. Pod dziedzińcem zbudowała salę konferencyjną, zrekonstruowała most arkadowy prowadzący na dziedziniec, uporządkowała dawne fosy i elementy fortyfikacji.
Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków
Kolejny "Laur konserwatorski" powędrował do Witolda Matacza za kompleksowy remont i konserwację dworu "na Bernatówce" w miejscowości Dys.
Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków
Neorenesansowy dwór wzniesiony został na początku XX w.., w miejscu wcześniejszego drewnianego. Część wsi, w której stanął obiekt zwana była "Bernatówką" od Antoniego Bernatta i jego syna Józefa, których w 1796 r. ówczesny właściciel Kozłówki osadził tutaj za wierną służbę.
Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków
"Bernatówka" w posiadaniu tej rodziny była do końca II wojny światowej. W PRL majątek rozparcelowano a większość terenu w bezpośrednim sąsiedztwie dworu przeznaczono pod ogródki działkowe. Dwór był wprawdzie wielokrotnie remontowany, ale użytkowany w sposób niewłaściwy, co doprowadziło go do stanu grożącego katastrofą budowlaną. Jeden z narożników zawalił się, ściany miały silne spękania i ubytki. Budynek był także zawilgocony.
W 2008 r. w sąsiedztwie dworu zlikwidowano ogródki działkowe, co pozwoliło na przywrócenie historycznego widoku na dolinę rzeki Ciemięgi. W maju 2013 r. zabytkową nieruchomość kupił Witold Matacz, który wyremontował dwór. Nowy właściciel m.in. odbudował zawalony narożnik i odtworzył naturalny wąwóz zasypany w czasie funkcjonowania ogródków.
Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków
Kolejnymi wyróżnionymi są Krystyna Stańczyk i Eliza Kopeć za kompleksowy remont i konserwację dworu w Udryczach.
Właścicielami ziem udryckich byli kolejno: Udryccy, Kiccy, Zawadzcy. Hrabianka Teresa Kicka była narzeczoną księcia Józefa Poniatowskiego. Po śmierci narzeczonego w bitwie pod Lipskiem w 1813 roku, zabroniła swoim poddanym płacenia podatków i korespondencji z władzami rosyjskimi. Sama również nie utrzymywała z zaborcą jakichkolwiek kontaktów. Majątek Udrycz został zlicytowany.
Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków
Zawadzcy, następni właściciele Udrycz uczyli lokalną społeczność języka polskiego. Rząd rosyjski groził im za to wysiedleniem w głąb Rosji. W końcu Zawadzcy w latach 20. XX wieku sami rozparcelowali swój majątek wśród miejscowej ludności, a dwór wraz z parkiem o pow. ok. 7,5 ha sprzedali za niewielką kwotę na potrzeby szkoły powszechnej.
Zespół dworsko-parkowy w Udryczach położony jest na skraju Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego. Głównym elementem założenia jest murowany parterowy dwór, którego obecna forma architektoniczna pochodzi z połowy XIX wieku. Po zakończeniu II wojny światowej mieściła się w nim szkoła. Potem stał opuszczony. Od 2009 roku nowi właściciele systematycznie go remontowali.
Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków
Czwarty "Laur" kapituła konkursu przyznała parafii prawosławnej pw. Opieki Matki Bożej w Sławatyczach za kompleksowy remont i konserwację cerkwi w Sławatyczach.
Murowana cerkiew wzniesiona została w latach 1910-1912, w miejscu drewnianej świątyni unickiej z XVIII w. Renowację przeszła w latach 2014-2016 (m.in. wzmocniono mury, przeprowadzono renowację ceglanych partii elewacji, wzmocniono więźbę dachową).
Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków
Do tej pory przyznano 63 "Laury konserwatorskie": jeden dla badacza i popularyzatora prof. Andrzeja Kokowskiego, 36 dla obiektów sakralnych (kościołów, cerkwi, synagogi). 27 wyróżnień wręczono właścicielom zabytków świeckich (6 pałaców, 7 dworów, 2 hotele, 3 sądy, 4 kamienice, 1 willa, 2 zabytki obronne, Teatr, d. klasztor CK, gmach d. Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Lublinie).
Korzystałam z materiałów udostępnionych przez Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze