Koń zamiast roweru, artystyczny taniec na rurze, czy najszybszy sport świata. Znacie te dyscypliny? W regionie jest wielu pasjonatów

Gra w bule (z francuskiego "boule" to kula) pochodzi z Francji, gdzie jest to jeden ze sportów narodowych. Do Polski dotarła po II wojnie światowej wraz z emigrantami, którzy wrócili do kraju z Francji i Belgii na Dolny Śląsk i Wielkopolskę. Klubów, które mają licencję do gry w profesjonalnych zawodach jest w Polsce 32, a zawodników z uprawnieniami ok. 600. amatorsko gra nawet kilkadziesiąt tysięcy. Na całym świecie zawodników może być nawet 200 mln, czyli dwa razy więcej niż w golfa.

Do gry potrzebujemy większych metalowych kul i mniejszej z reguły drewnianej kulki zwanej "świnką" (komplet można kupić już za ok. 30 zł). Mniejszą rzuca się przed siebie na odległość od sześciu do dziesięciu metrów. Potem należy metalowa kulę umieścić jak najbliżej "świnki". W czasie gry można wybijać bule przeciwnika lub "świnkę". Z reguły drużyny są trzyosobowe, ale rywalizować można w parach czy pojedynczo.

Grać można niemal wszędzie tam gdzie znajdziemy kilkanaście metrów płaskiego terenu. Są też specjalne przygotowane do tego celu bulodromy. - To prostokąt o wymiarach 15 metrów na 4 metry wysypany specjalnym żwirem. Ma świetny drenaż. Jesteśmy po opadach deszczu i wokół są kałuże i błoto, a na boisku nie ma po tym najmniejszego śladu - opisuje Alina Kurzajewska, szefowa Miejskiego Centrum Usług Socjalnych w Świdniku. To właśnie pod Lublinem powstał jeden z pierwszych bulodromów w województwie.

Pomysłodawcą był radny Mirosław Tarkowski. - Miastem partnerskim Świdnika jest wielkopolski Śrem. Tam bule są niezwykle popularne i od razu wiedziałem, że warto przenieść ten sposób spędzania czasu na Lubelszczyznę. Przede wszystkim jest to aktywność na świeżym powietrzu, a wszystkim nam tego brakuje. Starszym ludziom, tym w średnim wieku i o zgrozo młodzieży - mówi świdnicki radny. W Śremie boisk do petanki (czyli bule) jest kilkadziesiąt. W Świdniku na razie jest jedno, choć w przyszłym roku powstaną dwa kolejne. Koszt to ok. 10 tysięcy zł. - Do gry w bule nie trzeba dużo siły. Grać może każdy. Chcemy popularyzować grę głównie w szkołach, bo bawić się w to może nawet dziecko, które ma zwolnienie z wf-u, a nie jest poważnie chore. Zamiast bezmyślnie siedzieć na ławce czy murku może trochę porzucać - dodaje Tarkowski.

Bulodrom w Świdniku powstał w sierpniu 2015 r., co miesiąc bezpłatnie korzysta z niego ok. 200 osób. Na miejscu można nawet wypożyczyć kule. Jesienią został rozegrany też I Miejski Turniej Pokoleń. - Zebrała się drużyna urzędników, pracowników kulturalnych, były zespoły młodzieży szkolnej, seniorów z mojego ośrodka czy po prostu ekipy rodzinne. W tym sporcie najpiękniejsze jest to, że integruje pokolenia. Ale też są ogromne emocje. Boisko jest w centrum miasta i już w trakcie zawodów zgromadził się spory tłum przypadkowych osób, których zaciekawiła ta gra i zaczęli oni kibicować zawodnikom - opowiada Kurzajewska.

- "Ryby biorą?" usłyszałem od sąsiadki moich rodziców, gdy zaraz po jednym z treningów odwiedziłem ich - mówi Tomasz Urbanowicz, jeden z prekursorów lacrossa w Lublinie. Sąsiadka pomyliła kij do tego popularnego głównie zza oceanem sportu z wędkarskim podbierakiem.

Lacrosse powstał na terenie dzisiejszej Kanady. Punkty zdobywa się, rzucając piłkę do bramki za pomocą specjalnego kija z siatką. W drużynach gra po dziesięciu zawodników, a boisko wymiarami przypomina to do piłki nożnej. Mecz trwa cztery kwarty po 20 minut. Lacrosse uznawany jest za prekursora hokeja. Tu także biega się wokół bramki, a piłka jest z podobnego materiału. Największą różnicą jest to, że kuli nie toczy się po ziemi, a podaje się ją w powietrzu.

- Od zawsze interesowałem się sportem amerykańskim. Swego czasu pisałem teksty o futbolu amerykańskim i tak poznałem to środowisko. Do trenowania Lacrosse namówił mnie Daniel Węgrzyk z Wrocławia. Tam ten sport jest najbardziej rozwinięty. Przekazał mi pierwszy sprzęt i jakoś to ruszyło - opowiada Urbanowicz.

Na pierwszy trening przyszło sześć osób. Z każdym następnym było więcej. Nowa dyscyplina na sportowej mapie Lublina wzbudzała coraz większe zainteresowanie przechodniów. W 2013 roku przystąpili do rozgrywek w II lidze. Wygrali trzy spotkania. Rok później o jedno więcej. W ostatnim sezonie wycofali się z rywalizacji. - Nie rezygnujemy. Nadal trenujemy i jeździmy na towarzyskie turnieje. Po prostu jest nas za mało, żeby móc mierzyć się z najlepszymi polskimi zawodnikami. Przed tym sezonem kilku chłopaków opuściło Lublin głównie z przyczyn zawodowych. Brakuje nam ok. pięciu graczy. Za punkt honoru stawiamy sobie przystąpienie do ligi w przyszłym roku - zapewnia Urbanowicz.

Zespół nazywa się Ułani Lublin. By zacząć, trzeba po prostu przyjść na jeden z treningów wcześniej zapowiadając się choćby zostawiając wiadomość na facebookowym profilu drużyny. Wiek nie gra większej roli. W drużynie jest 17-latek, ale też ludzie grubo po trzydziestce. Trenują dwa razy w tygodniu. Zimą w hali i wtedy jest czas na szkolenie techniki, a na wiosnę wychodzą już na świeże powietrze. Grają na boisku gimnazjum nr 2.

- Lacrosse to najszybszy sport na świecie. Nagłe, nieprzewidywalne zwroty akcji oraz same techniczne opanowanie kija jest dla mnie fascynujące. Jestem bramkarzem i uwielbiam te momenty gdy atakuje mnie dwóch przeciwników, a ja wybiegam z bramki i przekładając kij z ręki do ręki zabieram im piłkę. Czuje się wtedy jak wirtuoz. Ogromna adrenalina - mówi Urbanowicz.

Pole dance to ostatni krzyk fitnesowej mody, ale pionowy gimnastyczny drążek jest narzędziem znanym od stuleci z akrobacji artystycznych wykonywanych np. w cyrkach. To połączenie gimnastyki, baletu i fitnessu. - Jakby ktoś chciał się przed zajęciami ubezpieczyć to w rubryce rodzaj sportu musiałby zaznaczyć - ekstremalny. Tak nas klasyfikują, ale spokojnie. Kontuzję oczywiście się zdarzają jednak głównie są to otarcia i przeciążenia mięśni, które znikają po kilku dniach. I siniaki, mnóstwo siniaków i to niezależnie na jakim jest się poziomie zaawansowania - śmieje się Anna Łata, instruktorka pole dance z lubelskiej szkoły pole dance Agit.

Z wykształcenia jest filologiem angielskim i nadal pracuje w zawodzie. - Od dziecka lubiłam sport, ale w czasie studiów nieco to zaniedbałam. Gdy znalazłam pracę i okazało się, że mogę połączyć dwa w jednym nie miałam wątpliwości. Zrobiłam odpowiednie kursy. Jestem trenerem personalnym. Gdy zobaczyliśmy, że idzie moda na pole dance bardzo szybko zdecydowałam się na specjalistyczne kursy. Pierwsze zajęcia odbyły się w 2013 roku, a ja jako instruktorka zadebiutowałam rok później - opowiada Łata.

Mimo oczywistych skojarzeń ze striptizem taniec na rurze pozbawiony jest zabarwienia erotycznego. - W Lublinie jest kilka szkół, które skupiają się na choreografii i nie ma w nich za dużo figur akrobatycznych. To jednak bardziej szkoły tańca. Zdarza się jeszcze czasem, że dziewczyny nie mówią w domu, że tańczą na rurze, ale świadomość ludzi jest coraz większa i jak się zdarzają żarty to raczej tylko z przekory - dodaje Łata.

Pójść na trening pole dance może niemal każdy, w przeszłości kursantami Agit byli też mężczyźni. Jak podkreśla instruktorka mimo, że to sport typowo siłowy na pierwszym treningu nie trzeba mieć bicepsów ze stali. Wszystko zostanie wypracowane. Zaczyna się od figury podstawowej tzw. "V". Później są te bardziej skomplikowane jak np. skorpion, żaba czy upadły anioł.

- Może do nas wpaść dziewczyna, która nie uprawiała w życiu żadnego sportu. Trening jest tak poprowadzony, że nawet nie będzie wiedziała kiedy stanie się silniejsza. Pierwsze efekty widać już po trzech miesiącach. Wzmacniają się ręce, mięśnie brzucha, zmienia wygląd ramion. No i oczywiście można zrzucić zbędne kilogramy. Rekordzistka straciła 8 kg w trzy miesiące - zaznacza Łata.

Na zajęcia przychodzą głównie młode dziewczyny, ale zdarza się, że zaraz za nią przychodzi ćwiczyć też ich matki. Rekordzistka w Lublinie miała 60 lat i jak przekonuje Łata radziła sobie bardzo dobrze, a na samym początku nawet lepiej od dużo młodszych dziewczyn. - Śmiała się sama z siebie, że ma taką siłę w rękach, bo całe życie nosiła siatki z zakupami.

Pierwszy mecz rozegrali w 2011 roku. Na początku była pełna prowizorka. Grano m.in. na targu przy ul. Unii Lubelskiej w Lublinie, ale tylko wtedy gdy na parking nie zajechał żaden z samochód. Ostatnio coraz częściej wybierano boisko przy ul. Hetmańskiej, ale tam na środku stały słupy do siatkówki i mimo oblepienia ich czerwoną taśmą, zdarzało się że któryś z graczy w nie wjechał. Na szczęście obyło się bez poważnych kontuzji.

Asfalt trzeba było otoczyć drewnianymi bandami, które były pozbijane są ze starych mebli. Za bramki nie rzadko robiły zwykłe pachołki.

Tak wyglądały lubelskie początki bike polo, które jest skrzyżowaniem trzech dyscyplin: tradycyjnego polo i kolarstwa i hokeja. Konia zastąpiono rowerem. Drużyny składają się z trzech graczy, a zadaniem każdej z nich jest uzyskanie pięciu punktów. Bramki strzela się, wbijając piłkę do bramki przeciwnika za pomocą specjalnego kijka. Mecz kończy się, kiedy któraś z drużyn zdobędzie pięć goli.

Okres partyzantki i "bezdomności" lubelskich graczy bike polo pomału mija. Już w styczniu powinni zagrać na specjalnie dla nich wybudowanym boisku przy szkole podstawowej nr 43, mieszczącej się na ul. Śliwińskiego. Zaczęło się od złożenia projektu do budżetu obywatelskiego. - Na nowym boisku pojawią się hokejowe bandy o wysokości 1,25 metra. Dzięki temu na polu gry o wymiarach 24 na 44 metry można będzie rozgrywać też mecze unihokeja i hokeja na rolkach - tłumaczy Szymon Furmaniak, jeden z lubelskich bikepolowców.

Nowe boisko to też nowe perspektywy dla bike polo w Lublinie. Na razie zawodników jest ok. dziesięciu, więc nie mają większych problemów z zebraniem sześciu osób, które są potrzebne aby rozegrać mecz. Spotykają się dwa - trzy razy w tygodniu. Grają po kilka godzin. Wszystko zależy od pogody i obowiązków zawodowych. Gdy będzie możliwość grania już na równym jak stół asfalcie chcą jedno spotkanie w tygodniu poświęcić tylko i wyłącznie dla nowych adeptów tego sportu.

- Chcemy wtedy przyjechać na zwykłych rowerach tak, żeby nikt się na starcie nie przestraszył, że do gry w bike polo trzeba nie wiadomo jak specjalistycznego sprzętu. Sam zaczynałem na kolażówce i wiem teraz, że nie był to optymalny sprzęt, ale gra i tak sprawiała dużo radości. Dobrze jest jak rower ma biegi, duży promień skrętu i niezłe hamulce ? opowiada Furmaniak.

Boisko w Lublinie będzie też pierwszą pełnowymiarową i zgodną ze wszystkimi zasadami areną bike polo w Polsce. Dzięki temu częściej będą mogli gościć najlepszych zawodników z całej Polski. Furmaniak z kolegami regularnie uczestniczy w mistrzostwach Polski czy turniejach zagranicznych. Największy sukces? Przebrnięcie eliminacji do Mistrzostw Europy i wyjazd do Padawy.

- Trial od zera przed trzydziestką? Ok, jest to możliwe, ale umówmy się dopiero po dwóch latach będziesz mógł skakać po schodach, zrobić stójkę czy wskoczyć na przeszkodę, która ma 30-40 cm. W tym sporcie postępy przychodzą z czasem i początkowo są bardzo mało zauważalne. Dlatego jest nas tak mało. W klubie mojego ojca był moment, że ćwiczyło 22 zawodników. Zostało dwóch - mówi Karol Serwin z KM Champion Świdnik, 13-krotny mistrz Polski w trialu rowerowym.

W Polsce jest ok. czterdziestu zawodników, którzy profesjonalnie uprawiają dyscyplinę będącą połączeniem jazdy na rowerze u akrobatyki. Z Serwinem od dawna nikt nie może się równać.

- Zaczynałem jak miałem osiem lat. Ojciec uprawiał trial na motocyklach. Miałem iść w jego ślady. Początki zawsze jednak są na rowerach i tak mi się spodobało, że już przy nich zostałem. Na motocyklach jest o tyle prościej, że niemal cała praca, którą wykonuje na rowerze siłą własnych mięśni tam jest wspomagana przez silnik. Nie poszedłem na łatwiznę - śmieje się Serwin.

Na zawodach musi wskoczyć na ogromny głaz, samochód, betonowe kręgi czy na poręcz niewiele szerszą od dętki od roweru. Przed rywalizacją nie może przejechać próbnie trasy. Odcinki może tylko obejrzeć. Kiedyś głównie jeździło się po lasach i rywalizowało się na naturalnych przeszkodach. - Teraz musimy wyjść z tego lasu do ludzi. Rywalizujemy w centrach miast, a organizatorzy prześcigają się, żeby wymyślić jak najbardziej oryginale trasy. Pomysłów im nie brakuje. Ostatnio musieliśmy skakać po dźwigach. Technicznie może nie było to bardzo trudne, ale rzeczywiście udało im się przetestować naszą odporność psychiczną - wspomina.

Trial wymaga od sportowców ogromnego przygotowania siłowego, ale zarazem dynamiki i świetnej koordynacji ruchowej. Trening zimą to głównie siłownia.

Rower profesjonalnego trialowca kosztuje kilkanaście tysięcy złotych, ale nie wystarczy tylko pójść do sklepu i za niego zapłacić. - Później wymieniam każda metalową śrubkę na tytanową. To 1,5 grama różnicy. Przy wymianie 60 sztuk oszczędzam sporo. Albo przy zamianie dętki z treningowej na tą przeznaczoną na zawody. Ktoś może się śmiać, ale czuję różnicę tych 25 gramów w tylnym kole. Walka z najlepszymi zawodnikami idzie właśnie o takie szczegóły - zaznacza Serwin.

Barierą, która najtrudniej przeskoczyć są finanse. Zawodnik ze Świdnika nie może pozwolić sobie na wyjazdy na obozy przez cały rok. Ma 28 lat, skończył AWF i jest trenerem personalnym w Warszawie. - Z trialu w Polsce nie da się wyżyć. Dostaje ogromne wsparcie od sponsorów i to dzięki nim mogę jeździć na zawody. Jednak niemal wszystko co zarobię z pracy zawodowej pakuję w trial. Choćby utrzymywanie zdrowej diety sporo kosztuje - zaznacza.

Miniony sezon nie zalicza do udanych. Niezłe miejsce w ME (8 pozycja) i zadowalające w PŚ (10.) Zawiódł w najważniejszej imprezie, czyli na mistrzostwach świata ? był 19. - Nie wytrzymała głowa, za bardzo chciałem. Czułem, że byłem w najlepszej formie w życiu. Ale dzięki takim niepowodzeniom chcę dalej rywalizować. Napędzają mnie do tego, żeby na każdym treningu zrobić więcej, mocniej, lepiej - przekonuje Serwin.

W dniu rozgrywania finału ligi futbolu amerykańskiego, czyli Superbowl Stany Zjednoczone zamierają. W Ameryce transmisję z tego wydarzenia ogląda z reguły ponad 100 mln ludzi. Dziś w naszym kraju w sześciu klasach rozgrywkowych (łącznie z juniorami) rywalizuje ok. 90 drużyn, w których występuje ponad cztery tysiące zawodników. Co roku głównym punktem sezonu jest finał Polskiej Ligi Futbolu Amerykańskiego. Reprezentacja Polski we wrześniu wystąpiła na Arenie Lublin. Na razie na rozgrywanie spotkań na najładniejszym lubelskim obiekcie nie mają szans Tytani, jedyny klub FA na Lubelszczyźnie. Zadowolić się muszą bocznym boiskiem Areny.

Klub działa od 2009 r. Zaczęło się od grupy pasjonatów, do których dołączył Amerykanin Delaine Swenson, na co dzień profesor KUL. Został trenerem. W sezonie 2012 awansowali do I Polskiej Ligi Futbolu Amerykańskiego, czyli na drugi poziom rozgrywek i są tam do tej pory. - Na początku było kilka osób, które wyszło na boisku, żeby porzucać sobie jajowatą piłką. Wzbudzali małą sensację wśród przechodniów. Z każdym dniem było nas coraz więcej. Mnie na trening namówił fan Tytanów. Poszedłem na mecz, potem na rekrutację i zostałem. Dzisiaj jest nas ponad setka i ciągle nas przybywa. Ta drużyna wciąga - opowiada Karol Sidorowski, członek zarządu Tytanów, a dawniej jeden z graczy.

Na co dzień jest grafikiem komputerowym - autorem logo tytanów, ale też innych lubelskich zespołów jak np. MKS Lublin. W pierwszym zespole gra ok. 50 futbolistów. Uczniowie, studenci i przedstawiciele wielu zawodów. Grają oczywiście w pełni amatorsko. Klub utrzymuje się ze składek członkowskich i z wpłat sponsorskich. Zawodnikiem może być każdy. Jest jeden warunek. - Trzeba ostro trenować i mieć dużą chęć do gry. Poza tym nie ma ograniczeń. To sport dla grubych i chudych, małych i dużych - dodaje Sidorowski.

Najniższy zawodnik ma 170 cm wzrostu i waży tylko nieco ponad 70 kg, a najwyższy 195 cm najcięższy 125 kg. W trakcie sezonu trenują trzy razy w tygodniu po dwie godziny. Drużyna ma nie tylko juniorski zespół, ale korzysta też z tego, że w VI LO jest pierwsza klasa sportowa w Polsce o profilu futbolu amerykańskiego. Co ciekawe w tym roku po raz pierwszy na treningu spotkał się damska ekipa - Furie.