To był szok. Nie tylko dla bliskich, ale też dla znajomych, sąsiadów. Wszystkich, którzy znali Mirosława Kozaka. Miał pracę, nie pił, nie miał żadnych wrogów.
48-letni mężczyzna pod koniec lutego zjadł śniadanie, ubrał się i poszedł do garażu, tuż przy mieszkaniu. Stamtąd po jakimś czasie rozległ się głuchy huk. Kozak strzelił sobie w skroń z karabinku sportowego typu kbks. Nie napisał listu pożegnalnego. Zostawił zrozpaczoną żonę i trzech synów.
Jako że okoliczności śmierci mogły budzić wątpliwości, prokurator zarządził sekcję zwłok. Ta potwierdziła wersję o samobójstwie. Pogrzeb mężczyzny miał się odbyć tydzień później.
Ciało wystawiono w cmentarnej kaplicy. Na prośbę najbliższych z trumny zdjęto wieko, tak by ze zmarłym można się było pożegnać. Kiedy na kilkanaście minut przed rozpoczęciem ceremonii do kaplicy weszli najbliżsi i udali się w stronę trumny, wdowa osunęła się na ramionach synów.
JAKUB ORZECHOWSKI
- Tam leżał zupełnie inny mężczyzna - Marii Kozak na wspomnienie historii sprzed pół roku zaczynają drżeć ręce, jej głos się łamie. - Syn pobiegł do ludzi z zakładu pogrzebowego. A oni twardo, że to musi być mój mąż. Zaczęli pokazywać jakieś papiery. Że to niby z nich miało wynikać, że wszystko jest w porządku. Za drzwiami czekał ksiądz i cała rodzina. A tu nie ma zwłok. Myślałam, że serce mi wyskoczy z tego wszystkiego.
Wyjaśnianie pomyłki pracownikom firmy pogrzebowej zajęło dwie godziny. Przyjechał jeden prezes, potem drugi.
Maria Kozak: - W końcu oświadczyli mi, że doszło do nieszczęśliwej pomyłki i mąż został skremowany. Jak to? - wyrzuciłam z siebie. Jestem tradycjonalistką. Nigdy na coś takiego bym się nie zgodziła.
Wszystko, co się wtedy wydarzyło, było ponad siły rodziny. Chcieli mieć już to za sobą. Dlatego zgodzili się, by urnę z prochami męża i taty umieścić w trumnie i jeszcze tego samego dnia pochować. Ceremonia pogrzebowa odbyła się z trzygodzinnym opóźnieniem.
Wyznaczony dwa dni później pogrzeb mężczyzny wziętego za Kozaka także trzeba było przełożyć. Jego ciało, zgodnie z wolą rodziny, zostało przewiezione do spopielarni.
Na zdjęciach: kaplica cmentarna na Majdanku
Obaj mężczyźni ostatecznie spoczęli na największym cmentarzu w Lublinie. Nekropolia na Majdanku zlokalizowana jest na ponad 43 hektarach terenu. 35 tys. grobów, 60 tys. pochowanych. Każdego roku odbywa się tam ponad 1,5 tys. pogrzebów.
Przy bramie głównej cmentarza przystanek pojazdów z napędem elektrycznym, które bezpłatnie dowożą ludzi w najodleglejsze sektory cmentarza. Z lewej strony siedziby firm pogrzebowych, pośrodku zakłady kamieniarskie, z prawej - rzędy niezliczonych sklepów z wieńcami, kwiatami i zniczami.
Jeszcze w dniu fatalnej pomyłki z zamianą zwłok wzburzony wiceprezes Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych Sławomir Zygo siedział w komisariacie policji i składał zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.
- Nasza firma działa na rynku już od 59 lat, w przyszłym roku będziemy obchodzić okrągły jubileusz. W naszym fachu zamiana zwłok to największa ujma. Dotąd coś takiego nigdy nie miało i wręcz nie mogło mieć miejsca. To wszystko krok po kroku trzeba wyjaśnić - grzmiał prezes Zygo.
Fot. Jakub Orzechowski / Agencja Gazeta
Śledczym, przy wsparciu pracowników Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych, rozwikłanie zagadki zamiany zwłok zajęło niecały miesiąc. Jak doszło do tragicznej pomyłki?
Dwa dni przed samobójstwem Kozaka, kilka ulic dalej, zmarł nagle 63-letni Czesław Kowalski, robotnik budowlany. Jako że w tym czasie w mieszkaniu znajdowała się jego nietrzeźwa konkubina i prokurator miał wątpliwości co do przyczyn zejścia, zarządził sekcję zwłok. Tak jak w przypadku Kozaka przeprowadził ją biegły sądowy na terenie prosektorium Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych. Po zakończeniu czynności ciała obydwu mężczyzn trafiły do chłodni, do sąsiednich "szuflad". Zwłoki Czesława Kowalskiego, zgodnie z wolą rodziny, miały zostać skremowane, a Kozaka czekać na wyznaczenie daty pogrzebu tradycyjnego.
Zgodnie z procedurą drzwi każdej z szuflad chłodni w prosektorium oznaczone są karteczką m.in. z imieniem i nazwiskiem zmarłego. Wypisuje ją pracownik PUK mający tego dnia dyżur. Jednak przed kremacją ktoś zamienił karteczki.
- Kiedy na miejsce dotarła ekipa, by przewieźć ciało [Kowalskiego - red.] do spopielarni, zabrała zwłoki niewłaściwej osoby [Kozaka - red.] - kręci głową prezes Zygo.
Kiedy śledczy zabezpieczyli dokumentację z prosektorium, wyszło na jaw, że charakter pisma na karteczkach umieszczonych na szufladach nie odpowiada osobie, która tego dnia miała dyżur. Kiedy policjanci sprawdzili charakter pisma wszystkich pracowników prosektorium, wyszło na jaw, że podmienione karteczki z nazwiskami zmarłych opisał 37-letni Krzysztof K., kierowca żałobny z firmy PUK. Co ciekawe, tego dnia nie powinien przyjmować zwłok, tylko zajmować się czymś zupełnie innym.
Fot. Jakub Orzechowski / Agencja Gazeta
I wtedy śledztwo ruszyło z kopyta, bo wszyscy w firmie PUK skojarzyli, że Krzysztof K. niedawno przyszedł do pracy z konkurencyjnego zakładu pogrzebowego Styks. Z dokumentów zebranych przez śledczych wynikało, że w starej firmie przepracował w sumie sześć lat.
Prezes Zygo: - Miał doświadczenie w branży. Chęć zmiany pracy tłumaczył lepszymi warunkami. W Styksie prowadził własną działalność, a u nas dostał stałą umowę. Po raz pierwszy pytał o robotę w połowie grudnia zeszłego roku. Jednak nie mieliśmy wtedy wolnych etatów. Zatrudniliśmy go dwa miesiące później, 17 lutego, czyli zaledwie dziesięć dni przed tą nieszczęsną pomyłką. To bardzo dziwna zbieżność dat. Osobiście niczego nie będę komentował, powiem tylko, że pan K. już u nas nie pracuje.
Siedziby Styksu i Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych przy ul. Cmentarnej na Majdanku dzieli kilkadziesiąt metrów. - Po co to o tym pisać, przecież od tego wszystkiego minęło już ponad dwa miesiące. Czyżby chciał pan o tym pisać za sprawą konkurencji? - kobieta z księgowości nie kryła złośliwości, kiedy byłem w siedzibie firmy PUK.
W Lublinie działa 11 firm pogrzebowych. PUK i Styks należą do największych. Obydwa zakłady mają kontrakty ze szpitalami na przechowywanie zwłok w swoich chłodniach. Styks - z pięcioma, PUK z jednym. A w tym biznesie to fundamentalna sprawa, bo ludzie umierają dziś właśnie w szpitalach. Rodzina zmarłego za usługę przechowywania zwłok co prawda nie płaci, ale do zorganizowania pochówku zwykle wybiera właśnie tę firmę pogrzebową, która odbiera zwłoki ze szpitala. Bliscy są pogrążeni w żałobie i nie mają głowy do poszukiwań innych ofert.
KAMILA PITUCHA
Z reguły firma pogrzebowa załatwia wszelkie formalności związane z pochówkiem i organizacją ceremonii za ok. 4 tys. zł, czyli dokładnie tyle, ile wynosi wypłacany przez państwo zasiłek pogrzebowy. Na tę kwotę składają się m.in. koszty: trumny, transportu, ceremonii.
Jako że w Lublinie jest ostra konkurencja, firmy walczą o klienta, dokładając przy tym bonusy: darmowe obiady dla najbliższej rodziny, gratisowe wieńce czy upusty przy zamawianiu pomników, bo firmy pogrzebowe mają także zakłady kamieniarskie.
Ale duże firmy pogrzebowe zarabiają także na sekcjach zwłok. Zarówno Styks, jak i PUK mają profesjonalne prosektoria, które wynajmują biegli z zakresu medycyny sądowej. Jedna sekcja zwłok to faktura na 1,2-1,8 tys. zł. Zlecająca czynności prokuratura wybiera te firmy, które działają przede wszystkim sprawnie i szybko. W środowisku do dziś mówi się o głośnym transferze medyka-patomorfologa, który w grudniu zeszłego roku zamienił miejsce pracy ze Styksu na PUK. Przy okazji zabrał ze sobą część rynku.
Prezes Zygo: - Proszę sobie wyobrazić, że po tej nieszczęsnej zamianie ciał dziwnym trafem mieliśmy w firmie kontrole chyba ze wszystkich urzędów i instytucji. Ale nikt żadnych nieprawidłowości nie wykazał, bo takich nie było.
Fot. Piotr Michalski / AGENCJA GAZETA
Dyrektor Styksu (nie chce podać nazwiska): - Pan Krzysztof K. pracował u nas sześć lat. W tym czasie wszystko działało jak należy. Pomyłka wydarzyła się po tym, jak zmienił miejsce pracy. To chyba źle świadczy, ale nie o nas, tylko o tamtej firmie [PUK-u - red.].
Pod koniec marca prokuratura przedstawiła Krzysztofowi K. trzy zarzuty: fałszowania i usuwania dokumentów oraz znieważenia zwłok, jednak w czerwcu śledztwo umorzyła. Śledczy badali także wątek wojny firm pogrzebowych.
- Po głębokiej analizie uznaliśmy, że wprawdzie doszło do pomyłki przy wydawaniu zwłok, ale nie była ona celowa. Bardziej wynikała z niewłaściwych procedur w zakładzie pogrzebowym. Decyzja o umorzeniu śledztwa jest już prawomocna - zaznacza prokurator Paweł Banach.
W efekcie nieszczęsnej pomyłki PUK wprowadził zmianę procedur związanych z przyjmowaniem ciał do chłodni. Pracownicy firmy m.in. zakładają na ręce zmarłego opaskę z imieniem i nazwiskiem.
Żona Mirosława Kozaka już podczas przesłuchania na policji oświadczyła, że będzie domagać się od PUK-u zadośćuczynienia za doznane straty moralne.
- To było dzień czy dwa po pogrzebie. Odwiedził mnie mężczyzna podający się za pracownika firmy PUK i zaproponował ugodę. Chciał, żebym podpisała zgodę na kremację męża. W zamian miałabym dostać zwrot kosztów pogrzebu i połowę wartości pomnika. Grzecznie podziękowałam. Potem, kiedy już wynajęłam adwokata, cena wzrosła do całego pomnika, ale bez kosztów pogrzebu - tłumaczy żona Mirosława Kozaka.
Sprawą zajmują się prawnicy obydwu stron. - PUK ma wykupioną polisę dotyczącą odpowiedzialności cywilnej - tłumaczy prezes Zygo.
Fot. Stock Photo
Adwokat Marii Kozak domaga się 160 tys. zł zadośćuczynienia.
Ps. Imiona i nazwiska zmarłych mężczyzn zostały zmienione
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze